Rusya’ya karşı ABD politikalarına destek veren AB ülkeleri ve İngiltere Ukrayna’nın desteklenmesi ile savaş üzerinden Rusya’nın zayıflatılması planlarında bütün Avrupa ülkelerinin (Macaristan ve Slovakya hariç) ABD baskısı ve süreçlere katılması sonucunu doğurmuştur.
Rusya’nın ekonomik,siyasi ve güvenlik süreçlerinde bütüncül bir yapı ile karşı karşıya gelmesi Rusya’nın kendine yeni ortaklar ve ticari yollar oluşturma stratejilerini ortaya koyması ile çıkış yolu araması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Azerbaycan’nın Kafkasya’nın dünyaya açılan kapı konumundaki stratejik önemi ile Hazar’dan Basra Körfezine ve Hint Okyanusuna kadar coğrafi bölgeyi Rusya kendine yeni çıkış yolu olarak görmektedir.
Rus Devlet Başkanı Vlademir Putin’in Azerbaycan ziyareti ile öncesinde Levitin ve Güvenlik Konseyi Sekreteri S.Şoygu tarafından İran ve Azerbaycan’ın ziyaret edilmesi sonrası ortaya çıkan yeni ittifak ve ticari koridorların diplomatik sonuçlarının anlaşmalar ile şekillenmesini görebiliriz.
Rusya’nın yaptırımlar karşısında yeni yollar ve koridorlar ile yaptırımları aştığını ve aşmak istediğini ortaya koyacak olan bu süreç, Batı’nın Gazze üzerinden İran’ı hedefe alan yığınaklar yapması ve bölgeyi topyekün bir savaşa sürükleyecek Hazar’dan Akdeniz’e İsrail’in David Koridoru projesi ile karşı karşıya gelmesi anlamına gelmektedir.
Azerbaycan’a karşı Ermenistan üzerinden Batı’nın silah yardımları ile Azerbaycan’ı tehdit eden politikalar izleyen ABD,Fransa ve diğerleri Rusya ile Azerbaycan arasındaki stratejik öneme sahip anlaşmalar ile Rusya’nın yaptırımları aşması, Rusya hedeflerine ulaşırken Batı yaptırımlarının başarısız konuma gelmesi karşısında Batı’nın yeni hamlelerini de görebiliriz.
Ermenistan’ın ABD, Hindistan ve Fransa tarafından silahlandırılması ile Batı’nın Kafkasya üzerine giriş planlarını veya kriz kaos uygulamalarını Rusya’nın hamlelerine karşı attığı adımlarla beraber değerlendirmek de gerekmektedir.
Ermenistan Azerbaycan arasında bir türlü imzalanma aşamasına gelmeyen barış süreci Batı’nın Ermenistan’ın yanında yer alması ve Rusya’ya karşı hamleleri olarak görüldüğünde her ne kadar sınırlarını Rus Askerleri koruyan bir Ermenistan olsa da Rusya’ya karşı Karabağ savaşı sonrası Ermenistan tarafından bakışın değişmediğini göstermektedir.
Kursk saldırısı ile Ukrayna savaşı bir başka boyut kazanırken Ermenistan ile Rusya arasındaki Batı’nın planlamak istediği bir kriz Rusya’nın menfaatlerinin Kafkasya ve Hindistan’a kadar uzanan yeni ticari yollarının sekteye uğraması anlamına gelir
Bu nedenle Putin’nin Azerbaycan ziyareti hem Rusya için hem de Azerbaycan için son derece stratejik öneme sahiptir.
TDT ile Türk Dünyasının bağlanma noktası Zengezur Koridoru ile ilgili gelişmelerinin istenilen seviyeye gelmemesi Azerbaycan’ın,TDT,Çin, Rusya ilişkilerinde Karabağ sonrası gelişmeler ile yeni dönemde bölge güvenliği ile beraber İran içinde bir çıkış yolu olarak görülebilir.
Azerbaycan’ın bölgedeki ekonomi koridorları ve güvenlik konseptli politikaları ile beraber yol yürüyen bir Rusya, Kafkasya bölgesinde Türkiye’nin de dahil olduğu bir ittifak yapılanması ile ekonomi ve ticaret merkezi konumuna gelir.
Kafkasya’da bulunan enerji kaynaklarının daha güvenlikli şekilde Türk Devletlerininde dünya pazarlarına ulaşmasında etkin yol almasını sağlayacaktır. Batı’nın bölgedeki Gürcistan ve Ermenistan üzerinden çıkarmak istediği kadife devrimler ve kriz kaos politikaları başarısızlıkla sonuçlanacaktır.
Bu nedenle Rusya ,Türkiye ve Çin’in kuşak yol projeleri için Trans-Hazar koridoru Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçip Çin ile Avrupa arasında bağlayıcı olan orta koridoru işlerlik kazanmasını sağlayacaktır.
Azerbaycan, Kuzey-Güney Koridoru ile Ermenistan’ın dışarıda bırakılması ve Batı’nın bölgedeki etkisinin kırılmasına Ermenistan’ın ekonomik kayıplarını görmesine ve Ermeni Diasporasının başarısızlığının görülmesi sağlayacaktır. Diğer adı Astara-Reşt Yolu ve INTSC koridoru olarak geçen koridor Rusya,Azerbaycan(Hazar) İran üzerinden Körfeze ulaşılması ile Hindistan’ın Mumbai limanı ile dünya pazarlarına ulaşılmasıdır.
Ermenistan’ın Karabağ Savaşı sonrası bir türlü Barış Anlaşmasını imzalamak istememesi, Anayasasındaki toprak taleplerini içeren yasa maddelerini kaldırmaması ile sorunun çözümünün kısa vadede zor gözüktüğü ortaya çıkmaktadır. Paşinya’nın tek başına verdiği mücadelede yetersiz kalması ve Batı’nın Ermenistan üzerindeki baskısından çıkmaması süreçleri zor durumda bırakmaktadır.
Zengezur Koridorunun açılması sadece Azerbaycan değil,Rusya, ve Türkiye açısından da önemlidir. Bu nedenle hukuki süreçleri tamamlanmadan sorun oluşturacak hukuki altyapının ortadan kalkması gerekmektedir.
Azerbaycan’ın Kafkasya’da istikrar üzerine inşa etmek istediği politikalar Türkiye için son derece stratejik konumdadır. Rusya açısından da güvenlik konsepti ve Bağımsız Devlet Topluluğu bünyesinde bütün coğrafyayı ilgilendirmektedir.
Batı’nın ısrarla yeniden savaş politikaları yaratmak istemesi bu nedenledir. Ermenistan ile Azerbaycan arasında yeniden savaş,” küresel paylaşım sürecinin parçası olarak değerlendirmek gerekir.
Rusya’nın yeni bir cephe ile karşı karşıya kalması, Çin için kuşak yol projesinin sekteye uğraması, bölge için istikrarsızlık anlamına gelecektir.
