Kaya, bu durumu şu şekilde açıkladı: “Hedonik açlık, bireyin kalori ihtiyacından bağımsız olarak metabolizmanın uyarılması sonucu yiyeceklerin sadece lezzeti nedeniyle tüketilme isteğidir. Bu durumda, yüksek karbonhidratlı ve yüksek yağlı gıdalar, kalori açısından yoğun oldukları için hızla kan şekerini yükseltir ve tüketici üzerinde ödül ya da zevk etkisi yaratabilir. Örneğin, ‘Tokum ama hala yemek istiyorum’ veya ‘Doydum ama üzerine bir tatlı olsa süper olurdu’ gibi ifadeler bu duruma örnek olarak gösterilebilir.”
HEDONİK TÜKETİMİNİ TETİKLİYOR
Prof. Dr. Kaya, sosyal medyada paylaşılan yemek fotoğrafları ve videolarının hedonik tüketimi teşvik edebileceğine dikkat çekti. Kaya, özellikle yemeğin hazırlanma süreçlerini gösteren videoların, izleyicilerde hedonik açlığın ortaya çıkmasına neden olabileceğini vurguladı. “Son dönemde haberlerde ya da reklamlarda içerik üreticilerinin yeni besin tüketim noktalarını ziyaret ederek bu yiyecekleri tatmaları, bireylerde bu yerleri ziyaret etme ve yiyecekleri deneme isteğini hedonik olarak tetikleyebilmektedir,” diyen Kaya, bu durumun beslenme alışkanlıklarını nasıl etkilediğini detaylandırdı.
Kaya, uykusuzluğun iştah ve besin alımı üzerindeki etkilerine de değindi. Uykusuz kalan ve vardiyalı çalışan bireylerin ödüllendirici besin uyaranlarına karşı daha duyarlı olduklarını belirten Kaya, “Uykusuzluk ve düzensiz uyku düzeni, beyindeki hazla ilgili bölgeleri daha fazla uyararak, haz eşiğini yükseltebilir ve bu durum bağımlılık riskini artırabilir,” ifadelerini kullandı. Ayrıca, anksiyete ve Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) semptomlarının da hedonik açlığı artırma potansiyeline sahip olduğunu gözlemlediklerini söyledi.
Prof. Dr. Kaya, hedonik açlığı önlemek ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarını geliştirmek için çeşitli önerilerde bulundu. İdeal kilo hedeflerinin hedonik açlığı önleyebileceğini belirten Kaya, “Kilo hedeflerine ulaşmak, tatmin edici ve dengeli bir yaşam tarzını destekleyerek gereksiz yeme isteğini azaltabilir. Ayrıca, sağlıklı bir yaşam tarzının benimsenmesi bu konuda önemli bir rol oynar. Yeterli uyku, dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve bol sıvı tüketimi, gereksiz besin tüketimini ve hedonik açlığı önlemeye yardımcı olabilir,” dedi.
Kaya, alışveriş yaparken dikkat edilmesi gereken hususlara da değindi. “Alışverişe giderken ne alacağımızla ilgili liste hazırlamak ve bu listeye sadık kalmak, ayrıca mümkünse tok olarak alışverişe çıkmak, aşırı ve gereksiz besin tüketimini engellemeye yardımcı olabilir,” şeklinde konuştu.
Sosyal medya ve çevrim içi ortamlardan uzak durmanın, açlık zamanlarında gereksiz yeme isteğini azaltabileceğini belirten Kaya, “Aynı zamanda açlık zamanlarında sosyal medya veya çevrim içi ortamlarda bulunmaktan kaçınmak, gereksiz yeme isteğini azaltabilir. Bir beslenme davranış bozukluğu geliştiğinde, profesyonel destek almak büyük önem taşır. Bu destek, doktor, diyetisyen veya psikolog gibi uzmanlardan alınabilir,” şeklinde sözlerini tamamladı.
Prof. Dr. Kaya’nın açıklamaları, sosyal medya içeriklerinin hedonik açlığı tetikleyebileceğini ve bu durumun bireylerin beslenme alışkanlıklarını olumsuz yönde etkileyebileceğini ortaya koyarken, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının önemini de vurguladı.
