Seçim Yasalarına Göre Oy Kullanma Zorunluluğu ve Cezaları Nasıl Belirleniyor?
Türkiye'de seçim yasaları gereği, vatandaşların oy kullanması zorunludur. Ancak, bu zorunluluğun ihlali durumunda uygulanacak cezalar belirli kurallara tabidir.
Oy Kullanmama Cezası Ne Zaman Belirlendi ve Ne Kadar?
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 25. maddesine göre, seçimlerde oy kullanmak yasal bir zorunluluktur. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından oy kullanmamanın cezai yaptırımları belirlenmiştir.
Oy kullanmama cezası tarih içerisinde çeşitli değişikliklere uğramıştır. Örneğin, 2010 yılında yapılan bir açıklamada oy kullanmama cezası 22 TL olarak belirlenmiştir. Ancak, 2023 yılında gerçekleştirilen genel seçimlerde bu ceza tutarı 300 liraya yükseltilmiştir. Oy kullanmayan seçmenlere ceza tebligatı gönderilmekte ve ödeme işlemleri Maliye Bakanlığı veya PTT gibi kurumlar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.
Kimler Seçimde Oy Kullanamaz?
Türkiye'de seçimlerde oy kullanma hakkına sahip olmayan bazı gruplar bulunmaktadır. Kamu hizmetlerinden yasaklı olanlar, silah altında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları ile askeri öğrenciler, taksirli suçlar dışında, kasıtlı suçlardan cezaevinde bulunan hükümlüler seçimlerde oy kullanamazlar.