Sıcak yaz günlerinde denizin serin sularında yüzmek, kumsalda plaj voleybolu oynamak, doğada koşmak ya da futbol heyecanı yaşamak oldukça keyiflidir. Ancak bu aktiviteler sırasında bazı kurallara uymak hayati önem taşır. Çünkü dikkat edilmediğinde spor sakatlanmaları yaşanabilir.
Acıbadem Maslak Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Metin Uzun, yaz mevsiminde spor sakatlanmalarının daha sık görüldüğüne dikkat çekiyor. Prof. Dr. Uzun, "Kışın hareketsiz geçen dönemin ardından, yazın güzel hava nedeniyle daha fazla spor yapılmakta ve hızlı kilo verme isteğiyle yüksek tempolu sporlar tercih edilmektedir. Ancak bilinçsiz yapılan sporlar sakatlanma riskini artırmaktadır. Bu sakatlanmalar basit kas ve tendon yaralanmalarının yanı sıra aşil tendonu, menisküs yırtığı ve çapraz bağ yaralanmaları gibi ciddi sorunlar da olabilir." diyor.
Spor Sakatlanmalarını Önlemek İçin 3 Altın Kural
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Metin Uzun, spor sakatlanmalarını önlemek için üç önemli kuralı vurguluyor:
Spor öncesi esneme ve ısınma egzersizleri yapmak: Bu, kasların ve eklemlerin spora hazırlanmasına yardımcı olur.
Spor sırasında yeterli su tüketmek: Su tüketimini azaltmak, beyine ve kaslara giden kan miktarını düşürerek sakatlanma riskini artırır.
Spor sonrası tekrar esneme hareketleri yapmak: Bu, kasların gevşemesini ve toparlanmasını sağlar.
Doğru Beslenme İle Sakatlanma Riskini Azaltın
Prof. Dr. Metin Uzun, spor sakatlanmalarını önlemede doğru beslenmenin önemine dikkat çekiyor. Spor öncesinde karbonhidrat, spor sonrasında ise protein tüketimi hem sakatlanma riskini azaltır hem de fiziksel performansı artırır. Spordan 1-2 saat önce glisemik indeksi düşük esmer pirinç veya kepekli makarna gibi karbonhidrat içeren besinler; sonrasında ise tavuk, kırmızı et veya balık gibi protein içeren besinler tüketilmelidir.
Spor Sırasında Su Tüketimine Dikkat Edin
Spor yaparken su tüketimi oldukça önemlidir. Prof. Dr. Uzun, spor sırasında su tüketimini azaltmanın sakatlanma riskini artırdığını belirtiyor. Yazın artan sıcaklık ve nem nedeniyle daha fazla sıvı tüketilmesi gerektiğini vurgulayan Uzun, spor sırasında azar azar ama bol miktarda su içilmesi gerektiğini söylüyor.
Yaz Aylarında En Sık Görülen Spor Sakatlanmaları
Tendon Yaralanmaları
Tendonlar kasları kemiğe bağlayan güçlü yapılardır. Ancak ani hareketler sırasında yaralanabilirler. En sık yaralanan tendonlar arasında biceps ve aşil tendonu bulunur. Prof. Dr. Uzun, tendon yaralanmalarının genellikle spor öncesinde yeterli esneme ve ısınma yapmayan veya spor sırasında aşırı yüklenen kişilerde görüldüğünü belirtiyor. Tendon yaralanmalarının tedavisinde cerrahi müdahale gerekebilir ve iyileşme süresi sakatlığın ciddiyetine göre değişir.
Menisküs ve Ön Çapraz Bağ Yırtığı
Diz yaralanmaları spor yaparken en sık görülen ve en ciddi yaralanmalar arasındadır. Tenis, futbol, basketbol gibi sporlar sırasında dizde ani ağrı ve ses gelmesi, dizde şişlik gibi belirtiler görülebilir. Menisküs yırtıkları bazen ameliyatsız tedavi edilebilirken, çapraz bağ yaralanmalarında genellikle cerrahi müdahale gerekir.
Ayak Bileği Yaralanmaları
Uygun olmayan zemin ve ayakkabı ile yapılan sporlarda ayak bileği burkulmaları sıkça görülür. Bu burkulmalar bağ kopması, ödem, kırık veya stres kırıkları gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Prof. Dr. Uzun, bu tür yaralanmaların tedavisinde genellikle bileklikle dinlenme veya fizyoterapi gerektiğini belirtir. Ağır yaralanmalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Spor Yaparken Alınacak Önlemler
Sporunuzu doğru sahada ve uygun ayakkabı ile yapın.
Nem ve sıcaklığın en yüksek olduğu saatler yerine sabah veya akşam saatlerini tercih edin.
Spor öncesi sağlıklı karbonhidrat, spor sonrası protein tüketin.
Spor sırasında azar azar ama bol su için.
Spor öncesi ısınma, sonrası esneme hareketleri yapın.
Spora ani ve hızlı başlamayın; temponuzu yavaş yavaş artırın.
Gerekirse tabanlık ve bileklik gibi destek ekipmanları kullanın.
