Türkiye’de yıllardır süregelen göç politikaları ve mültecilerle ilgili tartışmalar, 2025 itibarıyla yeni bir boyut kazanmış durumda. Resmi rakamlara göre ülkede 4 milyon 121 bin 663 yasal yabancı bulunurken, bunların 2 milyon 865 bin 430’u Suriyeli.
Yetkililer, yıllardır Suriyelilerin ülkelerine dönmesi için çeşitli projeler ve teşvik paketleri hazırladıklarını belirtse de bu girişimlerin pratikte yeterince karşılık bulmadığı görülüyor. Türkiye’de ekonomik kriz ve hayat pahalılığı derinleşirken, vatandaşların en büyük kaygılarından biri de ülkedeki mülteci nüfusu olmaya devam ediyor.
SADECE %30,47'Sİ GERİ DÖNDÜ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dün açıkladığı verilere göre, Suriye’de yaşanan yönetim değişikliği sonrası 133 bin Suriyeli geri döndü. 4 Aralık 2024’teki yönetim değişikliğinden bugüne kadar geçen 89 günde yalnızca 113 bin kişi dönüş yapmış. 2018’den bu yana yürütülen çalışmalar ve yönetim değişikliğine rağmen toplam giden sayısı, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin sadece %30,47’sine tekabül ediyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan dün gece yaptığı açıklamalarda, "Devrimden bu yana 133 bin Suriyeli, gönüllü ve onurlu şekilde topraklarına döndü. Suriye'ye güvenli şekilde dönen kardeşlerimizin sayısı 873 bini buldu. Bu sayı, güven tahsis edildikçe daha da artacak. Biz kimseyi zorlamayacağız, geri dönmek isteyene kolaylık sağlayacağız." dedi.
Fakat söylenenlerin aksine, Türkiye’de milyonlarca Suriyeli hâlâ yaşamını sürdürüyor ve geri dönüş oranının bu denli düşük olması, sürecin yönetiminde ciddi aksaklıklar yaşandığını ortaya koyuyor.
SURİYELİLER NEDEN GERİ DÖNMÜYOR?
Yabancı uyruklu kişilere sağlanan devlet destekleri ve Türkiye’nin Suriye’ye kıyasla farklı kültürel yapısı ile coğrafi güzellikleri, çoğu Suriyeli için geri dönme isteği uyandırmamaktadır. Türkiye’de uzun yıllar boyunca yaşamış ve burada iş kurmuş olan Suriyeliler için geri dönüş, ekonomik ve sosyal açıdan büyük riskler taşımaktadır.
Özellikle, Türkiye’deki iş imkanları, sosyal güvenlik hizmetleri ve yaşam standartları, birçok Suriyeli için yaşamlarını burada sürdürme kararı almalarını etkileyen en önemli faktörlerdendir. Suriye’deki mevcut durumu ve yeniden inşa sürecini göz önünde bulundurursak, geri dönüşü tercih etmek, çok sayıda zorluk ve belirsizlikle karşı karşıya kalmak anlamına gelmektedir.
Öte yandan, 81 bin 576 kişinin geri dönmesi, Türkiye'de yaşayan Suriyelilerin büyük bir kısmının, yaşamlarını burada kurduğunu ve kalıcı hale geldiğini gösteriyor. Bu durum, Türkiye’deki Suriyelilerin büyük bir kısmının, özellikle iş kuran ve ailelerini burada yetiştirenlerin, Suriye’ye dönmeyi pek de düşünmediğini ortaya koyuyor.
Bu durum, Türkiye’nin ilerleyen yıllarda nasıl bir sosyo-ekonomik ve demografik yapıya sahip olacağı konusunda ciddi soru işaretleri doğuruyor. İktidarın verdiği sözlerle sahadaki gerçekler arasındaki bu büyük fark, göç politikalarının başarısını sorgulatıyor.Kamuoyu ise Suriyelilerin ülkelerine dönmesini sağlamak adına daha somut ve gerçekçi adımlar atılmasını talep etmeye devam ediyor.
