1 Nisan geleneğiyle ilgili en yaygın teori, 16. yüzyılda Fransa’da yaşanan takvim değişikliğine dayanıyor. O dönemde Avrupa’nın büyük bir kısmında kullanılan Jülyen Takvimi’ne göre yeni yıl, mart ayının sonundan itibaren kutlanıyordu. Ancak 1582’de Papa XIII. Gregorius, yeni Gregoryen Takvimi’ni ilan etti ve yeni yılın başlangıcı 1 Ocak olarak belirlendi.
Bu değişiklik duyurulsa da haberin yayılması zaman aldı. O dönemde iletişim günümüz kadar hızlı değildi ve özellikle kırsal kesimlerde yaşayan insanlar eski takvimi kullanmaya devam etti. 1 Nisan’da yeni yılı kutlamaya devam eden bu kişiler, toplum içinde alay konusu olmaya başladı. Diğer insanlar onlara "Nisan Aptalları" adını takarak, çeşitli şakalar yapmaya başladılar. İşte bu gelenek, zamanla Avrupa’nın farklı bölgelerine yayılarak 1 Nisan Şaka Günü’ne dönüştü.
BAHAR FESTİVALLERİ VE ESKİ GELENEKLER
Takvim değişikliği teorisi dışında, 1 Nisan geleneğinin kökeni hakkında farklı görüşler de bulunuyor. Eski Roma’da kutlanan Hilaria Festivali, bugünle ilişkilendirilen önemli geleneklerden biri. 25 Mart’ta başlayan ve birkaç gün süren bu festival sırasında Romalılar birbirlerine komik kostümler giydirir, taklitler yapar ve şakalarla eğlenirdi.
Buna benzer bir gelenek de Hindistan’da kutlanan Holi Festivali’dir. Mart ayının sonlarında gerçekleşen bu festival, insanların birbirine renkli tozlar atarak ve şakalaşarak baharın gelişini kutlamasıyla bilinir.
İran’da ise Sizdah Bedar (13. Gün Şenliği) adı verilen ve her yıl 1 Nisan’a yakın bir tarihte kutlanan eski bir gelenek vardır. Bugünde insanlar doğaya çıkar, piknik yapar ve birbirlerine şaka yaparak eğlenirler. Bu geleneklerin 1 Nisan ile doğrudan bağlantılı olup olmadığı kesin olarak bilinmese de şaka yapma kültürünün çok eskiye dayandığını gösteriyor.
FRANSA’DAKİ "NİSAN BALIĞI" GELENEĞİ
Özellikle Fransa’da 1 Nisan şakaları, "Poisson d’Avril" (Nisan Balığı) olarak bilinen ilginç bir gelenekle kutlanır. Bu geleneğin kökeni, 16. yüzyılda Fransa’da balık avı yasağının başladığı döneme dayanır. Nisan ayında balık tutmanın yasak olduğu dönemde, insanlar birbirlerinin sırtına gizlice kâğıttan balık figürleri yapıştırarak dalga geçerdi. Bu gelenek günümüzde de Fransız çocukları arasında oldukça yaygındır.
Her ne kadar 1 Nisan şaka günü eğlenceli bir gelenek olsa da yapılan şakaların kırıcı veya zarar verici olmaması gerektiği unutulmamalıdır. Eğlencenin dozunu kaçırmadan, karşı tarafın da keyif alabileceği şakalar yapmak, bu geleneğin asıl amacına hizmet edecektir.
