Büyük Britanya'da her yıl tanısı konulan kanser tipleri arasında en yaygın görülen, melanom olmayan cilt kanseridir. Melanom olmayan cilt kanseri, nedenlerinin çoğunu bildiğimiz bir kaç kanser türünden biridir.
CİLT KANSERİ NEDİR?
Cilt kanseri (cilt hücrelerinin anormal büyümesi) çoğunlukla güneşe maruz kalan cilt üzerinde gelişir. Bu yaygın kanser türü, cildinizin normalde güneş ışığına maruz kalmadığı bölgelerde de oluşabilir.
Açık tenli insanlarda cilt kanseri daha çok görünür. Kimyasal maddeler, kozmetik ürünler, radyasyon ve başka çevresel etkenler cilt kanseri oluşmasına neden olur.
Ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kalmayı sınırlandırarak veya önleyerek cilt kanseri riskinizi azaltabilirsiniz.
CİLT KANSERİ TÜRLERİ
Üç ana deri kanseri türü vardır:
1- Bazal hücreli karsinom (en yaygın),
2- Skuamöz hücreli karsinom (ikinci en yaygın), deri hücrelerinden kaynaklanır
3- Melanom, Pigment üreten deri hücreleri (melanositler), ancak ilk iki çeşitten daha tehlikeli olmasına rağmen daha az yaygındır. Melanom, nispeten erken ve agresif bir şekilde metastaz yapma eğilimi gösteren, dolayısıyla vücudun diğer bölgelerine yayılan oldukça agresif bir kanserdir. Bu kanserler erken bulunmaz ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir.
Diğer nadir deri kanseri türleri arasında lenfomalar, Merkel hücre kanserleri ve sarkomlar ve aynı zamanda saç ve ter bezi tümörleri dahil olmak üzere derideki diğer dokuların kanserleri bulunur.
CİLT KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Birçok kişi cilt kanseri fotoğraflarını ve nasıl göründüğünü merak ediyor. Cilt kanserinin en önemli belirtisi deride yeni bir leke veya lekenin büyüklüğü, şekli veya rengindeki değişikliktir.
Diğer bir önemli işaret, cilt lekesinin cildinizdeki diğer lekelerden farklı gözükmesidir. Buna çirkin ördek işareti de denir. Bu uyarı işaretlerinden birini gözlemlemeniz durumunda vakit kaybetmeden doktorunuza görünmelisiniz.
Diğer uyarı işaretleri:
· İyileşmeyen yara
· Pigmentlerin lekenin dışına taşarak etrafındaki deriye yayılım -göstermesi
· Kırmızılık veya sınırının ötesinde yeni bir şişlik
· Hassasiyetin artması- kaşıntı, hassasiyet veya ağrı
· Benin yüzeyinin değişmesi- tümsekleşme, kanama ya da nodül veya yumru şeklinde görünüm.
· Normal bir benle melanom arasındaki farkı ayırt etmek bazen zor olabilir. Bu durumda doğru olan en kısa zamanda uzman bir dermatoloğa başvurmaktır.
CİLT KANSERİ NEDENLERİ VE RİSKLİ GRUPLAR
Cilt hücrelerindeki DNA'ya zarar verdiği düşünülen ultraviyole (UV) ışınlarının asıl kaynağı güneş ışığıdır. UVA ve UVB de zaman içinde cilt kanserinin gelişmesini doğurabilmektedir.
Güneş ışığı dışında yapay ışıklar, güneş lambaları, solaryum gibi UV ışığı kaynakları da bu sonucu doğurabilen etkenlerdendir. Melanom dışı kanser tipini yaratan en önemli ışık kaynağı, UV ışık kaynağı olarak araştırmalarda gözlemlenmiştir.
RİSK FAKTÖRLERİ
Açık ten rengi: Cilt pigmentinizin (melanin) az bulunması UV radyasyonuna karşı sizi savunmasız kılabilir. Sarı veya kızıl saçlara ve açık renkli göz rengine sahip bireyler, kolayca güneşten yanabilir ve koyu tenli bir kişiye göre skuamöz hücreli karsinom gibi cilt kanseri türlerini geliştirme olasılığı fazla olabilir.
Aşırı güneşe maruz kalma: Güneşte uzun süre zaman geçirip UV ışığına maruz kalma ve herhangi bir güneş kremi ile korunma sağlanmaması ciltte kanser oluşum riskini arttır ya da neden olabilir.
Güneş yanığı: Geçmişte bir veya daha fazla kabarcıklı güneş yanığı geçirmiş olmak, ileride yaşayabileceğiniz skuamöz hücreli cilt karsinomu geliştirme ihtimalini arttırabilir. Yetişkinlikte gelişen güneş yanıkları da bir risk faktörüdür.
Kişisel bir kanser öncesi cilt lezyonu öyküsü: Kanser öncesi bir cilt lezyonuna sahip olmak, cilt kanseri riskinizi arttırabilir.
Kişisel bir cilt kanseri öyküsü: Önceden deride skuamöz hücreli karsinom gelişimi gözlemlendiyse, tekrarlanma olasılığı çok yüksektir.
Zayıf bağışıklık sistemi: Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçları kullananlar, lösemi veya lenforma hastaları ve organ nakli geçirmiş kişilerin cilt kanserine yakalanma olasılığı daha yüksektir.
Nadir genetik bozukluk: Kseroderma pigmentosomlu deri tipine sahip kişilerde güneş ışığına aşırı duyarlılık mevcuttur. Cilt kanseri gelişme ihtimali yüksek olan öznelerin başında gelirler.
HPV rolü: Yapılan araştırmalarda belirli bir cinste HPVler, patogenezinizde rol oynayabilir. Melanom dışı kanser türünün oluşumunda, nadir de olsa etkisinin olduğu gözlemlenmiştir. \\T.Ö
