Medicana Sağlık Grubu Nöroloji Bölümü Uzmanı Dr. Oğuzhan Onultan, kas seyirmeleri, konuşma güçlüğü ve ayak takılmaları gibi belirtilerin Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastalığını işaret edebileceğini belirtti.
Dr. Onultan, ALS'nin yaklaşık %95'inin rastlantısal, %3-10'unun ise ailesel olduğunu ve genellikle 50-60 yaş grubunda başladığını ifade etti. Ailesel vakalarda başlangıç yaşının daha erken olabileceğine dikkat çekti. ALS'nin, istemli kas hareketlerinden sorumlu sinir hücrelerinin hasar görmesiyle ortaya çıkan ilerleyici bir nörolojik hastalık olduğunu belirtti. Vakaların %5-10'unun kalıtımsal olduğunu, diğer olası nedenler arasında ise gen mutasyonu, glutamat fazlalığı, bağışıklık sisteminin kendine zarar vermesi ve sinir hücrelerinde bazı proteinlerin birikmesinin yer aldığını anlattı.
ALS'nin İlk Belirtileri Nelerdir?
ALS'nin başlangıç belirtilerinin kişiden kişiye değişebileceğini vurgulayan Onultan, bazen yazı yazmada zorluk, bazen de konuşmada zorluk ile baş gösterebileceğini belirtti. Hastalığın ilerleyiş hızının hastadan hastaya farklılık gösterdiğini ifade etti. En sık görülen erken belirtiler arasında yutmada zorlanma, konuşmada bozulma, kaslarda kramplar ve seyirmeler, yürürken ayağın takılması ve eşyaları taşımada güçlük olduğunu söyledi.
ALS'nin İleri Safhalarında Ne Olur?
ALS'nin ileri safhalarında istemli kasların neredeyse tümünün etkilendiğini belirten Onultan, kalp ve mesane kasları gibi istemsiz kaslarla çalışan organların etkilenmediğini söyledi. Hastalığın ilerlemesiyle daha çok sayıda kasın hastalık belirtileri göstermeye başladığını, kaslarda ileri derecede kuvvetsizlik, kas kütlesinde azalma, çiğneme ve yutma problemlerinde artış gibi belirtilerin ortaya çıktığını ifade etti.
ALS Tanısı Nasıl Konulur?
Onultan, ALS'nin erken dönemde teşhis edilmesinin zor olduğunu, belirtilerinin başka nörolojik hastalıklarla karışabileceğini belirtti. ALS tanısı için EMG, MR, kan ve idrar testleri, lomber ponksiyon ve kas biyopsisi gibi yöntemlerin kullanıldığını açıkladı. ALS'nin başka hastalıklarla karışabileceğini ve yanlış tanı konulabileceğini, ancak kesin tanı konulduğunda hastalıkla sonuna kadar mücadele edilmesi gerektiğini vurguladı.
ALS Tedavi Edilebilir mi?
ALS'nin ilerleyişini durdurmanın mümkün olmadığını ancak belirtilerin hafifletilmesine yönelik bazı destek tedavilerinin uygulanabileceğini belirten Onultan, çeşitli ilaçlar, fizik tedavi ve rehabilitasyon, konuşma terapisi ve beslenme desteklerinin kullanıldığını söyledi. ALS hastalığının ilerleyici olduğunu ve zamanla kötüleşme eğilimi gösterdiğini ifade etti. Günümüzde ALS'nin ilerleyişini durdurmak veya tam olarak tedavi etmek mümkün değildir.
