Sabah erkenden... Gün ağarırken...
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın emri:
- Yeniden... Ve bütün cephelerde hücum.
Sonuç... Düşman, Afyonkarahisar'dan tamamen püskürtüldü... 27 Ağustos 1922.
Bugün... Afyonkarahisar'da bayram var... Kurtuluş bayramı.
Bayramın kutlu olsun şehitler diyarı.
***
Anadolu'nun kilidi
Nereye baksanız bayrak... Nereye baksanız Atatürk'ün resimleri.
Anadolu'nun kilidi Afyonkarahisar... Pazar gününü Pazartesi'ye bağlayan gece ayaktaydı... Kocatepe'deydi.
Dün... Bütün gün... Zafer coşkusu devam etti.
Şehitlerin ruhuna ithafen mevlit... Ve lokum ikramı.
Afyonkarahisar Valisi Doç. Dr. Kübra Güran Yiğitbaşı ziyareti.
Mehter takımı eşliğinde zafer halk yürüyüşü.
Uluslararası halk oyunları ekiplerinin gösterileri.
Millî Savunma Bakanlığı Mehteran Birliği'nin konseri.
Yarın... Afyonkarahisar yine ayakta olacak.
Anıtkaya köyünde tören... Göndere bayrak çekilmesi... İstiklal Marşı... Şehitlere saygı... Çelenk... Kuran-ı Kerim tilaveti.
Ardından... Sinanpaşa ilçesi... Yıldırım Kemal Şehitliği... Tören... Kara Kuvvetleri Komutanlığı, bando konseri.
Afyon... Yiğidin ve şehidin harman olduğu diyar... Bu hafta hep ayakta... 30 Ağustos'a kadar.
***
Baba ile oğlu
Konya... Taşkent ilçesi... Çetmi köyü... Ve köy halkından Kara Ali Çavuş.
Vatan savunması... 1912... Eşine ve 8 yaşındaki Mehmet'ine veda eder... İstikamet Balkan Savaşı.
Yiğittir... Cepheden cepheye koşar... Galiçya... Hicaz... Yemen... Kafkasya.
Ve... Kurtuluş Savaşı başlar.
Çetmili Kara Ali Çavuş, Batı Cephesi'ndedir.
Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nde... 19 yaşındaki bir gençle tanışır... Alay Sancaktarı Mehmet Onbaşı ile.
"Kimsin? Nerelisin? Anan baban kim?" derken... Anlaşılır ki... Onbaşı Mehmet, Çetmili Kara Ali Çavuş'un 8 yaşında iken köye bıraktığı oğludur.
Kucaklaşma... Gözyaşı... Özlem giderme... Kuru ekmeği bölüşürler.
31 Ağustos 1922... Kara Ali Çavuş, şehit olur.
Onbaşı Mehmet... Düşmanın peşine düşer.
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa emretmiştir... "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri!"
9 Eylül 1922... İzmir'e giren Türk birliğinde... Ön saflardadır.
Ve... Yunan kurşunu... Onbaşı Mehmet, şehit.
Şimdi... Savaş alanında... Dumlupınar'da... Koca bir anıt var:
"Baba Oğul Anıtı."
Onbaşı Mehmet, babası Çetmili Ali Çavuş'un kucağında.
Bugün... Binlerce insanımız işte bu anıtı ziyaret edecek... Baba, oğul 2 yiğide, Fatiha'lar gönderecek.
***
Adile Hala
Tarsuslu... 1870 doğumlu...
Mahallenin, Adile ablası... Adile halası.
Fransızlar, Çukurova'yı işgal edince... Silah belindedir... Artık Adile Hala değil Adile Onbaşı'dır.
Erkeklerle birlikte... Omuz omuza savaşır... Fransız işgali sona erene kadar.
Bu arada... Batı Cephesi'nde savaş sürmektedir.
Adile Onbaşı... 10 arkadaşıyla, Afyon'a koşar... Büyük Taarruz'da Adile Onbaşı da vardır... Arkadaşlarıyla.
Ve zafer...
17 Mart 1923... Atatürk, Tarsus'ta.
Adile Hala... Cephedeki kıyafetlerini giyer... Atatürk'ü karşılamaya gider... Ve onu görünce... Ayaklarına kapanır:
Bastığın toprağa kurban olayım Paşam!
Atatürk... Adile Onbaşı'nın elini tutar, ayağa kaldırır:
Kahraman Türk kadını! Sen yerde sürünmeye değil, omuzlarda yükselmeye layıksın.
Tarsus'a yolunuz düşerse... Adile Hala Caddesi'ni de görürsünüz, Adile Hala Lisesi'ni de.
***
Play Video
Erzurumlu Kara Fatma
Erzurum Kongresi yapılırken... "Ben de varım! Kurtuluş Savaşı'na ben de katılacağım" diye sesini yükselten bir kadın... Bir kahraman.
Kadınları örgütlemek... Onun işi.
Birinci İnönü Savaşı... İkinci İnönü Savaşı... Erzurumlu Kara Fatma, cephede.
Dumlupınar Savaşı... O yine cephede.
Yaralandı... Ama cepheyi terk etmedi.
Önce... Çavuş yapıldı.
Sonra... Üsteğmenliğe yükseltildi.
Zaferin ardından... Üsteğmen rütbesi ile emekli edildi.
Fakat... Emekli maaşı almayı kabul etmedi... Maaşını Kızılay'a bağışladı.
Ve... Zaman aktı, geçti... Yaşlandı... Yoksulluğun gözü kör olsun... Parasız, pulsuz kaldı.
1954... Türkiye Büyük Millet Meclisi... Erzurumlu Kara Fatma'ya... Fatma Seher Erden'e maaş bağladı.
Vefalı Erzurum... Onu hiç unutmadı.
Bugün... Türkiye'nin her yerinde... Adı okullarda... Meydanlarda.
Hatta... Erzurum'daki lokantalarda... Kara Fatma Çorbası.
***
Gördesli Makbule
Demirci... Manisa'nın en uzak ilçesi... Dağların arasında saklı bir hazine... Gizli bahçe... Cennet misali.
Efeler diyarı Demirci... Yunan işgalini yaşayan yerlerden.
Fakat... Demirci farkı... Yunan uzun süre kalamamış... Gelmiş, kovalanmış... Yine gelmiş, yine kovalanmış.
Yunan işgal edince... Kaymakam İbrahim Hakkı Bey halkı toplar:
"Haydi yiğitlerim" der.
Erkekler örgütlenir... Demirci akıncıları.
Kadınlar örgütlenir... Başlarında Gördesli Makbule.
Bugün Demirci'de... Demirci Akıncıları Derneği var.
Meydanda... Kurtuluş Savaşı Direnişi heykeli var.
Ve... Evlerde... Okullarda... Gördesli Makbule'nin resimleri var.
***
Anadolu kadını
Konya... 21 Mart 1923... Hilal-i Ahmer (Kızılay) Konya Şubesi.
Mustafa Kemal Paşa... Kadınlarımızdan... Kurtuluş Savaşı'nda canını dişine takan Anadolu kadınlarından söz ediyor:
Dünyanın hiçbir yerinde, hiçbir milletinde, Anadolu köylü kadınının üzerinde kadın mesaisi zikretmek zordur.
Dünyada hiçbir milletin kadını, 'Ben Anadolu kadınından daha fazla çalıştım, milletimi kurtuluşa ve zafere götürmekte Anadolu kadını kadar gayret gösterdim' diyemez.
***
Zafer Müzesi
Afyonkarahisar'ın merkezinde... "Kurtuluş Savaşı Müzesi" de denilebilir.
1913-1914 yıllarında inşa edilmiş... Hükümet Konağı ile birlikte.
27 Ağustos 1922... Afyon'un, Yunan işgalinden kurtuluşu ile birlikte... Mustafa Kemal Paşa'nın karargâh olarak kullandığı bina.
Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nin planları burada yapılmış.
Binada... Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın odası... Yerli yerinde duruyor.
Ayrıca... Savaşa dair her şey... Topografik harita... Kurtuluş Savaşı bilgileri... Silahlar... Pano... Konserve kutuları... Aklınıza ne gelirse.
1985'te müze yapıldı... Binayı her yıl, zafer haftasında binlerce insan ziyaret ediyor.
Ama... Bu yıl ziyarete kapalı.
Zira... Müze restore ediliyor... İyi de oluyor... Zira elden geçirilmesi gerekiyordu... Gecikmeden.
