Son yıllarda küresel ölçekte artan gıda güvenliği endişeleri, tarım sektörünün stratejik önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Türkiye, güçlü tarım altyapısı ve geniş ürün yelpazesiyle dikkat çekerken, 2023 yılı itibarıyla 68,9 milyar dolarlık tarımsal hasılasıyla Avrupa’nın zirvesinde yer aldı. Dünya genelinde ise Türkiye, sekizinci sıraya yükseldi. Tarım, Türkiye ekonomisinin en önemli sektörlerinden biri olmayı sürdürüyor. Ülkede toplam 206 farklı mahsul yetiştirilirken, bu ürünlerin büyük bir kısmında Türkiye kendine yeter konumda bulunuyor.
Türkiye, özellikle sebze ve meyve üretiminde dünya genelinde dördüncü sırada yer alırken, genel bitkisel üretimde ise 11. sırada konumlanıyor. Tarım sektörü, ülkenin Gayri Safi Yurt İçi Hasılası’nın (GSYH) yaklaşık %7’sini oluşturuyor ve istihdamın %20’sine katkı sağlıyor.
Hayvancılık alanında da Türkiye önemli bir yere sahip. Çiğ süt üretiminde dünya genelinde 9. sırada ve Avrupa’da üçüncü olan Türkiye, sığır eti üretiminde dünya yedincisi, Avrupa’da ise birinci sırada yer alıyor. Tavuk eti üretiminde dünyada 9, Avrupa’da ise 2. sırada bulunan Türkiye, yumurta üretiminde dünyada 10, Avrupa’da ise ikinci sırada bulunuyor. Bal üretiminde ise dünya genelinde ikinci, Avrupa’da ise birinci sırada yer alarak bu alandaki gücünü gösteriyor.
Su ürünleri yetiştiriciliğinde de Türkiye, dünyada 16. ve Avrupa’da ikinci sırada bulunarak sektördeki varlığını sürdürüyor.
TARIMSAL HASILANIN GELİŞİMİ
2002 yılında 25 milyar dolar seviyesinde olan Türkiye’nin tarımsal hasılası, 2024 itibarıyla 74 milyar dolara ulaştı. Aynı dönemde tarım ihracatı da büyük bir sıçrama yaparak 3,8 milyar dolardan 32,6 milyar dolara yükseldi.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Bankası tarafından sağlanan verilere göre, Türkiye tarımsal üretim açısından dünyanın en büyük ülkeleri arasında yer alıyor.
2013 yılında 63,9 milyar dolarlık tarımsal hasılayla dünya genelinde 8. sırada bulunan Türkiye, 2018’de 45,1 milyar dolarla 10. sıraya gerilemişti. Ancak 2023 itibarıyla tekrar yükselerek 68,9 milyar dolarlık tarımsal hasılayla dünya genelinde 8. sıraya çıktı.
2023 yılı itibarıyla dünyanın en büyük tarımsal hasılaya sahip ülkeleri:
- Çin – 1 trilyon 267 milyar dolar
- Hindistan – 570,7 milyar dolar
- ABD – 222,2 milyar dolar
- Brezilya
- Endonezya
- Rusya
- Japonya
- Türkiye – 68,9 milyar dolar
AVRUPA’DA ZİRVEDE
Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında tarımsal üretimde yıllar içinde yükselerek ilk sıraya yerleşti. 2013 yılında Rusya’nın ardından ikinci sırada yer alan Türkiye, 2018’de Rusya’nın ardından ikinci sıradaki konumunu korudu. Ancak 2023 itibarıyla Avrupa’nın en büyük tarımsal üreticisi haline gelerek 68,9 milyar dolarlık tarımsal hasılasıyla birinci sıraya yükseldi. Türkiye’yi 67,7 milyar dolarla Rusya ve 53,1 milyar dolarla Fransa takip etti.
Türkiye’nin tarımsal üretimdeki bu başarısı, hem iç pazardaki gıda güvenliğini sağlamak hem de ihracat yoluyla ekonomiye katkı sağlamak açısından kritik önem taşıyor. Tarım sektörüne yapılan yatırımlar ve modern üretim teknikleriyle Türkiye’nin önümüzdeki yıllarda da bu alandaki konumunu daha da güçlendirmesi bekleniyor.
