Medstar Antalya Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü'nden Prof. Dr. İsmail Gömceli, kolorektal kanserin erken teşhisle %90’a kadar tedavi edilebileceğine dikkat çekerek, bu hastalığın hem Türkiye'de hem de dünya çapında önemli bir sağlık tehdidi oluşturduğunu vurgulamıştır.
Kolorektal kanser (kalın bağırsak ve rektum kanseri), dünya genelinde oldukça yaygın görülen bir kanser türüdür. Her yıl Mart ayında, Kolorektal Kanser Farkındalık Ayı ile toplumu bilinçlendirmek, erken teşhisin önemini anlatmak ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarını teşvik etmek amaçlanmaktadır. Prof. Dr. Gömceli, bu konuda önemli bilgiler aktarmaktadır.
Kolon ve rektum kanserleri, kadınlarda meme ve akciğer kanserlerinden, erkeklerde ise akciğer ve prostat kanserlerinden sonra en sık görülen kanser türleri arasında yer almaktadır. Her iki cinsiyet için de ortalama üçüncü sırada bulunan kolorektal kanser, dünya genelinde her yıl yaklaşık 2 milyon kişiyi etkileyen bir hastalıktır. Ayrıca, kanser kaynaklı ölümler sıralamasında ikinci sırada yer alır. Türkiye’de de sık görülen bu kanser türü, erken teşhisle yüksek oranda tedavi edilebilmektedir. Kolorektal kanserin erken evrede tespit edilmesi, hastalığın %90 oranında tedavi edilmesini sağlar. Bu nedenle belirtilerin fark edilmesi ve düzenli tarama testlerinin yapılması çok büyük önem taşır.
KOLOREKTAL KANSERİN OLUŞUMU VE BELİRTİLERİ
Prof. Dr. Gömceli, kolorektal kanserin, kalın bağırsağın hücrelerinin kontrolsüz şekilde çoğalması sonucu ortaya çıktığını belirtmektedir. Bu anormal hücre büyümesi, tümörlerin oluşmasına yol açar ve tümörler bağırsakta tıkanmalara, dışkılama zorluklarına veya kanamalara neden olabilir. Bu tür değişiklikler, hastalığın erken dönemde tespit edilmesi açısından oldukça önemlidir.
Prof. Dr. Gömceli, 40 yaş ve üzerindeki bireylerin, genetik yatkınlık, sağlıksız beslenme alışkanlıkları, obezite, sigara ve alkol kullanımı, hareketsiz yaşam tarzı gibi faktörlerin kolorektal kanser riskini artıran unsurlar olduğunu belirtiyor. Özellikle 40 yaşın üzerindeki bireyler ve ailesinde kolorektal kanser öyküsü bulunan kişilerin düzenli olarak tarama testlerine girmeleri gerektiğine dikkat çekmektedir.
ERKEN TEŞHİSTE TARAMA YÖNTEMLERİNİN ÖNEMİ
Prof. Dr. Gömceli, tarama yöntemlerinin erken teşhis açısından kritik rol oynadığını vurgulamaktadır. Bireylerin dışkılama alışkanlıklarını gözlemlemeleri ve rutinde herhangi bir değişiklik gözlemlediklerinde mutlaka doktora başvurmaları gerektiği ifade edilmektedir. Kolonoskopi, bağırsak iç yüzeyini incelemek için kullanılan önemli bir yöntem olup, kanser öncesi poliplerin erken dönemde tespit edilmesini ve alınmasını sağlar.
Kolorektal kanserin en sık görülen belirtileri arasında dışkıda kan, açıklanamayan kilo kaybı, karın ağrısı, şişlik, bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikler ve sürekli yorgunluk hali sayılabilir. Prof. Dr. Gömceli, hastalığın evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak tedavi yöntemlerinin değişebileceğini belirtmektedir. Erken tanı konulmuş vakalarda, tümörün cerrahi olarak çıkarılması en etkili tedavi yöntemidir. İleri evre vakalarda ise cerrahi müdahalenin yanı sıra kemoterapi ve radyoterapi de uygulanabilir. Açık ya da kapalı ameliyat kararı, tümörün yeri, yayılımı ve hastanın genel durumu göz önünde bulundurularak belirlenir.
