Gıda boyaları, doğal ve sentetik olmak üzere ikiye ayrılır. Doğal gıda boyaları, bitkisel veya hayvansal kaynaklardan elde edilirken, sentetik boyalar kimyasal yollarla üretilir.
Doğal boyaların genellikle sağlık üzerinde olumsuz etkileri tespit edilmemiştir. Ancak, sentetik boyalarla ilgili çeşitli sağlık endişeleri bulunmaktadır.
SENTETİK GIDA BOYALARININ SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Araştırmalar, bazı sentetik gıda boyalarının çocuklarda hiperaktivite ve dikkat eksikliği gibi davranış bozukluklarına yol açabileceğini göstermektedir. Özellikle Ponceau 4R (E124) ve Sunset Yellow (E110) gibi boyaların bu tür etkileri olduğu belirtilmektedir.
Bu nedenle, bu katkı maddelerini içeren ürünlerin etiketlerinde "çocuklarda hiperaktivite ve dikkat eksikliğine sebep olabilir" uyarısının bulunması zorunlu hale gelmiştir.
Ayrıca, eritrosin (E127) adlı kırmızı gıda boyasının yüksek dozlarda tiroid bezi üzerinde toksik etkiler yaratabileceği ve tiroid hormon seviyelerini etkileyebileceği belirtilmektedir. Bu nedenle, ABD'de 2025 yılının Ocak ayında eritrosinin gıda, vitamin ve öksürük şuruplarında kullanımı tamamen yasaklanmıştır. Türkiye'de ise belirli ürünlerde ve sınırlı miktarlarda kullanımına izin verilmektedir.
TÜKETİCİLERE DÜŞEN GÖREV
Tüketicilerin, gıda ürünlerinin etiketlerini dikkatlice okuyarak içerdikleri katkı maddeleri hakkında bilgi sahibi olmaları önemlidir. Özellikle çocukların tükettiği ürünlerde sentetik gıda boyalarının bulunup bulunmadığına dikkat edilmelidir.
Ayrıca, güvenilir ve denetlenen markaların tercih edilmesi, sağlığımızı korumak adına atılacak önemli adımlardandır.