Fakat, bu durum için yeni bir geliğşmenin ortaya çıktığı görüldü. Kademeli emeklilik sistemi.. Buna yönelik Emeklilikte Adalet Derneği (EMADDER) tarafından yapılan açıklamada 47-50 yaş aralığında yer alan bireyler için erken emeklilik önerisi dikkat çekti. Peki, bu yeni sistem nasıl işliyor? Detaylı bilgiler haberimizin devamında..
EYT’de Yeni Süreç: Kademeli Emeklilik Sistemi
2023 yılında yürürlüğe giren EYT maddesi, 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi yapanları kapsıyor. Kadın çalışanlar, 20 yıllık sigorta ve 5. 000 prim günü ile, erkekler de 25 yıllık sigorta ve 5. 000-5. 975 prim günüyle yaş koşulu olmaksızın emekli olabiliyor. Fakat bir günlük fark ile 9 Eylül 1999 ya da sonrasında işe başlayanlara yönelik durum farklılaşıyor: Kadınlar için 58, erkekler içinse 60 yaş sınırı uygulanıyor. Bu, daha çok 1999-2008 döneminde ve sonrasında işe başlayanlarda ciddi bir hayal kırıklığına sebep oldu.
EMADDER’in önerdiği kademeli emeklilik planı, bu sorunu çözmeyi amaçlamaktadır. Teklif edilen sistem, prim gün sayısı ve çalışma süresine göre yaş koşulunu esnetmektedir. İşte detaylı liste;
1999 Sonrasında İşe Girenler:
Kadın Çalışanlar: 43 yaş ile 5. 750 prim günü ödemesi,
Erkek Çalışanlar: 45 yaş ile 6. 000 prim günü ödemesi.
2008 Sonrasında İşe Girenler:
Kadın Çalışanlar: 49 yaş ile 7. 200 prim günü ödemesi,
Erkek Çalışanlar 51 yaş ile 7. 500 prim günü ödemesi.
Bu düzenleme hayata geçirilirse, milyonlarca kişi mevcut yasada belirtilen 58-60 yaş sınırına ulaşmadan emekli olma şansına sahip olacaktır.
Mevcut Sistemde Oluşan
Adaletsizlik Tartışması
Şu anki kurallar, 9 Eylül 1999’dan sonra işe giren bireyleri zor bir duruma sokmakta. Örneğin, 2001 yılında sigortalı kadın çalışan, 5. 000 prim günü doldurmuş olsa bile 58 yaşını doldurmadan emeklilik hakkını elde edemiyor. EMADDER Başkanı, konuya ilişkin açıklamasında “Bir günlük girişlerin farkı, yıllarca beklemek anlamını taşımaktadır. Bu adaletsizlik mutlaka ortadan kaldırılmalıdır” şeklinde konuşarak kademeli emekliliğe yönelik çağrısını yineliyor. Önerilen sistem, erken emeklilikte ihtimalleri değerlendirerek bu sorunu çözmeyi hedefler.
Maliyet ve Sürdürülebilirlik Konusu
EYT düzenlemesinin devlete 5 yıl içerisinde 300 milyar dolar gibi bir yük getireceği ifade edilmektedir. Kademeli emeklilikle ilgili de benzer bir maliyet analizi yapılmaktadır. AK Partililer vatandaşların adaletli bir sistem talebini anladıklarını söyleseler de, sosyal güvenlik sisteminin uzun vadedeki dengesine dikkatle yaklaşıyorlar.Yine de hükümet, 2024 yılında çıkarılması öngörülen torba yasa ile EYT kapsamının genişletilmesi için çalışmalar yürütmekte.
Torba Yasanın Neler Var?
2024 yılı için hazırlanan torba yasa taslağı, hem ekonomik düzenlemelerle hem de sosyal güvenlik alanındaki yenilikçi adımlarla dikkat çekiyor. Çalışma Bakanlığı, ev kadınlarına yönelik prim desteği ve aynı zamanda çalışan annelere de kademeli emeklilik teklifini bu yasanın içine dahil etme konusunda yoğun bir çaba içinde.
Kimler Faydalanabilir?
Kademeli emeklilik sistemi özellikle 1999-2008 yılları arasında SGK kaydı bulunan ve 47-50 yaş aralığında olan bireyler için büyük bir avantaj sunmakta. Prim günü dolduran fakat aş kriterine takılanlar, bu sistem sayesinde erken emekli olma olanaklarına kavuşabilirler. Örneğin, 2000 yılında çalışmaya başlayan erkek çalışan 45 yaşına geldiğinde ve 6. 000 prim günü ile emekli olma fırsatını elde edebilecek.
