Besin zehirlenmesi, bakteri, virüs ve parazitlerin kontamine ettiği gıdaların tüketilmesi sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Yaz aylarında, Stafilokok, Salmonella, E. Coli gibi bakteriler ve Rotavirüs, Norovirüs gibi virüsler daha sık görülmektedir. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Karakoç, Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre, dünya genelinde her yıl yaklaşık 600 milyon kişinin besin zehirlenmesi yaşadığına dikkat çekiyor.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 2015-2020 yılları arasında Türkiye'de besin kaynaklı hastalıklar nedeniyle hastanelere 18 milyon 314 bin 239 kişi başvurmuş ve 1714 kişi hayatını kaybetmiştir.
Dr. Murat Karakoç, yaz mevsiminde hava sıcaklıklarının artmasının, mikropların daha hızlı çoğalmasına ve besinlere daha kolay bulaşmasına neden olduğunu belirtiyor. Ayrıca, piknik, barbekü ve plaj gezileri gibi açık hava etkinliklerinin artması da besin zehirlenmesi riskini artırmaktadır.
Belirtiler ve Tehlike İşaretleri
Besin zehirlenmesinin belirtileri, bozulmuş gıdaların tüketiminden sonra birkaç saat veya birkaç gün içinde ortaya çıkabilir. Hafif belirtiler arasında bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı ve hafif ateş yer alırken, şiddetli belirtiler arasında sürekli kusma, şiddetli karın ağrısı, yüksek ateş, kanlı ishal ve dehidratasyon bulunmaktadır.
Ciddi Sağlık Sorunlarına Yol Açabilir
Besin zehirlenmesi, özellikle çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde ciddi ve kalıcı sağlık sorunlarına yol açabilir. Dr. Karakoç, E. Coli bakterisinin O157 suşunun kalıcı böbrek yetmezliğine neden olabileceğini ve bazı patojenlerin reaktif artrit gibi eklem romatizmalarına yol açabileceğini belirtiyor.
Besin Zehirlenmesinden Korunma Yolları
Alışverişte Dikkat Edilmesi Gerekenler
Son kullanma tarihi geçmiş gıdaları satın almayın.
Paketli ürünlerin ambalajlarının sağlam ve hasarsız olduğundan emin olun.
Şişmiş veya hasar görmüş konserve ürünlerini kullanmayın.
Et ve et ürünlerini güvenilir yerlerden satın alın.
Yemek Hazırlığı ve Hijyen
Elleri sabunlu sıcak suyla en az 20 saniye yıkayın.
Çiğ et ve balığa dokunduktan sonra ellerinizi yıkamayı ihmal etmeyin.
Mutfak tezgahlarını ve ekipmanlarını düzenli olarak temizleyin.
Çapraz Bulaşmayı Önleyin
Çiğ besinleri pişmiş yiyeceklerden ayrı tutun.
Etleri, sebzeleri farklı tezgahlarda ve bıçaklarla kesin.
Yeterince Pişirin
Et, tavuk, balık ve yumurta gibi besinlerin iç sıcaklıklarını kontrol edin.
Tavuk için en az 74°C, kırmızı et için en az 63°C olmalıdır.
Saklama Koşulları
Pişmiş yiyecekleri buzdolabında 4°C altında saklayın.
Dondurulmuş besinleri oda sıcaklığında çözülmeye bırakmayın.
Besin zehirlenmesini önlemek için bu basit ancak etkili önlemleri alarak, yaz aylarında sağlık sorunları yaşamadan keyifli zaman geçirebilirsiniz.
