Aydın'da... Kimi darbe mağduru, kimi darbe mahkemelerinde yargılananların torunu... Dostlarla... Köksal Toptan... Süreyya Sadi Bilgiç... Yavuz Koraltan... Ömer İleri... Menderes ailesinden bazı isimlerle... Adnan Menderes Müzesi'ni gezerken... Bir dönemin dillerden düşmeyen şarkısı aklımıza geliverdi:"Gözümde canlanır, koskoca mazi."
Müzede... Kocaman bir "makas" sergileniyor... Ve duvarda... Kurdelesini Menderes'in kestiği eserlerin listesi... Fotoğrafları...
Fabrikalar... Yollar... Barajlar... Limanlar... Hastaneler... Yüzlerce eser.
Düşünmeden edemedik... Ülkeye hizmet edenlere sövüp saymak... Hakaret etmek... İktidarları darbeyle devirmek... Siyasetçiyi asmak... İdam sehpasıyla tehdit etmek... Kader mi?
Yoksa hastalık mı? Demokratik kültür yoksunlarının çocukluk hastalığı.
***
Gündem... Seçim... Anket
Sohbet ediyorduk... Süreyya Sadi Bilgiç... Köksal Toptan... Ömer İleri... Ve Adnan Menderes'in doğduğu Çakırbeyli'nin eski muhtarı Mehmet Demir... Şimdiki muhtar Ömer Orcan.
Sonra... İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da yanımıza geldi.
"Muhtarlar" dedik:
- Seçim... Siyaset... Parti... Köylü ne diyor?
25 yıl muhtarlık yapan Mehmet Demir, "Köylü, gübre ile hayvan yemi için devletten destek bekliyor" dedi.
Ömer Orcan ise... "Milleti anlamak, çözmek zor" diyerek söze girdi:
- Bakıyorsun, kalabalıkta, "Bu iktidar artık gitsin" diyor.
- Kalabalık dağılınca, "Giderse, yerine gelecek olan yok ki... Yaparsa yine Erdoğan yapar" diye konuşuyor.
- "Gizli AK Partili" çok... Herkesin içinde, "Şirinlik olsun, hoşa gitsin" diye, muhalefet ağzıyla konuşuyor... Etraftakiler dağılınca, "Yerine kim gelecek? Var mı biri?" diye soruyor.
- Millet... Televizyon izleye izleye, "artist oldu."
***
'Hayır' kafası
Yavuz Koraltan'a, "dedesini" anlattım... Refik Koraltan... Demokrat Parti'nin "dört kurucusundan" biri.
"Dönemin" Meclis Başkanı.
"İçel Milletvekili."
Mersin'de... Celal Bayar ile Adnan Menderes, "liman temeli" atarken... Öğrenciydik... Oradaydık.
Mersin... Mutluydu... Heyecanlıydı.
Sonra... Menderes, limandan dolayı öyle bir eleştirildi ki... Muhalefet tarafından:
- Mersin'in limana ihtiyacı yok... Sırf, Refik Koraltan seçim kazansın diye liman yapılıyor... Para, denize dökülüyor.
"O kafa", çok partili demokratik yaşamda hep aynı kafa... "Limana hayır, köprüye hayır, otoyola hayır... Hayır da hayır" kafası.
***
O'nun hikâyesi
Müzede... "Bir şeye" çok dikkat edilmiş... Özen gösterilmiş... Hoşumuza gitti.
"Menderes" anlatılmış... Çocukluğu... Gençliği... Evliliği... Eserleri... Toprak ve insan ilişkileri... Özetle, "Menderes'in hikâyesi."
Siyasetin gerginlikleri... Kavgalar... Darbeye davetiye çıkaranlar... Hiç yok.
Yaralar, "kaşınmamış, kanatılmamış."
Öyle bir müze ki... Günümüzün, "en keskin muhalifi" bile rahatlıkla gezebilir... Beğenecektir... Ve mutlaka, "bir şeyler" öğrenecektir.
***
Danışman
Danışmanlık... Çok önemli bir "kurum."
Ama bizde... "Ayağa düştü... Nereye baksan danışman... Yüzlerce."
Adnan Menderes Müzesi'nin danışmanı ise... "Çağdaş anlamda" danışman... Bilgili... Uzman.
Prof. Süleyman İnan... Müzede, "Adnan Menderes kitabı" vardı... Aldık... "Hocayı" kutluyoruz... Müzenin "başarısında" katkısı büyük.
***
Devletin zirvesi
Adnan Menderes Müzesi, "sınırlı bir katılımla" açıldı... Kimler mi vardı? Gördüklerimiz... Hâl hatır sorduklarımız.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay... Son Başbakan Binali Yıldırım... Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu... "Yol, köprü, tünel inşaatları" için kutladık.
Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Kasapoğlu... Onu da kutladık... "Nereye gittiysek spor tesisi var..." Şırnak'tan Edirne'ye, Diyarbakır'dan Şanlıurfa'ya kadar.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli.
Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş... Mahir Ünal... Efkan Âlâ...
Ve... Süleyman Soylu... Fazla söze ne hacet... "Ev sahibi."
***
'Menderes'in en sevdiği türkü'
Menderes'in en çok sevdiği şarkıyı biliyorduk... Hacı Fâik Bey'in, rast makamındaki şarkısı:
"Nihansın dideden ey mest-i nazım
Bana sensiz cihanda can ne lazım
Benim sensin felekte çare sazım
Bana sensiz cihanda can ne lazım"
Fakat... Menderes'in en çok sevdiği türküyü bilmiyorduk... Cumartesi gecesi öğrendik... Ve müzenin açılışından sonra dinledik:
"Eklemedir Koca Konak."
Türkünün sözleri öylesine duygu yüklü ki... "Bu gençlikte ölüm bana zor gelir" diye bitiyor.
İçimizden, "sanatçıya" seslenmek geldi... "Bir daha söylemesi" için... Alkışlamakla yetindik.
***
'Söz bende'
Cumartesi gecesi... Müzenin açılışı sonrası... Söyleşi... Bizim de konuşmamız istenince... "Bir şeyler" söyledik... Dün de yazdık.
Konuşmamızın devamı var... Dedik ki:
- Darbelerin ve muhtıraların arkasında, "yabancıların parmak izlerinin de olduğunu" unutmayalım.
- Menderes, Temmuz 1960'ta Moskova'ya gidecekti... Amerika, bu ziyaretten rahatsızdı... "27 Mayıs, darbe ve Menderes, Sovyetler Birliği'ne gidemedi."
- Başbakan Demirel, Moskova'ya gitti... Bir hafta kaldı... Anlaşmalar imzalandı... İskenderun Demir Çelik Fabrikası, Aliağa Rafinerisi, Seydişehir Alüminyum Tesisleri... Ve daha pek çok yatırım... Ruslar yaptılar... Sonra... "Hoş geldin, 12 Mart Muhtırası."
- Başbakan Erdoğan... Cumhurbaşkanı Erdoğan... Ruslar'la ilişkileri geliştirdi... Putin'le dostluğu ilerletti... Devamı, "15 Temmuz, hain darbe girişimi." Övünmek gibi olmasın... Sözlerimiz, dinleyenlerin ilgisini çekti... Nereden mi belli? Başları ile onaylamalarından.
***
Kutlama
Müze mükemmel... Ya çevresi... Çevre de, "açık hava müzesi" gibi.
Sezar'ın hakkı Sezar'a.
Aydın Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Mehmet Taha Al'ı kutluyoruz.
***
Tanıtım... Devamı yarın
Adnan Menderes Müzesi'nden ayrılırken... Cumhurbaşkanı Erdoğan, "tanıtımdan" söz etti... "Müzenin tanıtılması... Yerli ve yabancı ziyaretçilere anlatılması."
Ve... "Sizin kaleminize iş düşüyor" dedi.
Köksal Toptan... Gülerek araya girdi:
- Bakalım neler yazacak?
Dün... Bugün... "Aydın... Menderes... Müze" yazdık...
Yarın son yazı... "Bir afişin hikâyesi."