Yarın, Aydın'da olacağız... Adnan Menderes'in doğduğu Çakırbeyli'de."Müzenin" açılışına katılacağız... "Adnan Menderes Müzesi."
- Menderes... "Gözü açık gitti."
- Bütün arzusu... "Yassıada'dan çıkmak, Çakırbeyli'deki çiftliğinin yakınından akan Çine Çayı'nın kenarında oturmaktı."
- Ve... Bir söğüt ağacının altında sigarasını yakmaktı... "Yenice sigarası."
Ama... Darbe hukuku... Kurmaca mahkeme... Menderes, idam edildi.
Aydın mahzun... Çakırbeyli mahzun... Çine Çayı mahzun.
Menderes'in, hayalini kurduğu yerde yükselen müze.
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açılacak.
Gitmezsek olmaz.
***
Teşekkürler
Başta, "siyasi irade." Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan...
Müze için çırpınan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu...
Projeyi başlatan eski Aydın Valisi (İzmir Valisi) Yavuz Selim Köşger...
Projeyi sürdüren... Bitiren... Duayen mülki idare amiri... Aydın Valisi Hüseyin Aksoy...
Müze inşaatından sorumlu Aydın Vali Yardımcısı Mustafa Hulusi Arat...
Bir görev adamı... Mimar... Çevre ve Şehircilik Müdür Yardımcısı Güneş Arkoç...
Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı'ndan Halil Özoğul...
Şantiye Şefi Ali Uymaz...
Danışman... Prof. İnce Erdoğan...
Uzman... Müze rehberleri... Sevilay Durmuş ile Bircan Kayalar...
Koordinatör... Reyhan Gülpınar...
Binlerce kez teşekkürler.
***
Yassıada-Çakırbeyli hattı
Tarih, 27 Mayıs 2020... "Darbenin" üzerinden 60 yıl geçmiş.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "bir devrin yargılandığı" adada... Yassıada... Şimdi, "Demokrasi ve Özgürlükler Adası." Açılış töreninde... İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun kulağına eğiliyor:
- Çakırbeyli'de... Çine Çayı'nın kenarında... Bir müze yapalım.
- Başüstüne Sayın Cumhurbaşkanım.
Tarih, 15 Ocak 2022... Menderes'in adı ve anısını yaşatacak müze açılıyor.
***
Haykırış
Müze... "Afişlerle" dolu.
Demokrat Parti'nin, "seçim afişleri." En başta... 1950 seçimlerinin simge sloganı...
"Yeter! Söz milletindir." Darbe... "Yeter! Söz milletindir" ilkesine, "itirazdır." "Milli iradeden duyulan rahatsızlığın" tavan yapmasıdır.
Devletin, iktidarın, "milletin elinden" alınmasıdır.
Yarın açılışı yapılacak muhteşem müze ise...
Bir haykırıştır:
"Kahrolsun darbe, yaşasın demokrasi."
***
Son mektuplar
İnşa edilirken defalarca gittik... Gezdik... "Duygulandık."
İdamdan 15 gün önce... Berin Menderes, eşine mektup yazıyor:
< "Bugün 2 Eylül... Seninle müşterek hayata başladığımız gün."
Ve... Adnan Menderes'ten... Eşine son mektup... İdamdan 3 gün önce... 14 Eylül 1961.
"Berin'im,
Hayatım, dün o kadar bekledim, mektubun gelmedi. Hüznüm bir kat daha arttı." Mektuplar... Duygu seline yol açıyorlar.
***
Hukuk ve guguk
Darbeciler... Yasa çıkardılar:
"27 Mayıs 1960 darbesini eleştirmek suçtur. (88 sayılı kanun.)"
Cezası... 5 yıla kadar hapis.
Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi, "Bu yasa, Anayasa'ya aykırıdır" dedi.
Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
Anayasa Mahkemesi karar verdi:
"Anayasa'ya uygundur... Darbeyi eleştirmek suçtur..."
Esas no: 1963-16.
Karar no: 1963-83.
Ah keşke... Yarın açılacak müzede... "Bu karar da olsaydı."
***
Veda sözleri
Menderes'in radyosu... Nüfus cüzdanı... Ehliyeti... Eşyaları... Hepsi müzede.
14 Mayıs 1950... İlk kez çok partili seçimler... Demokrat Parti, iktidar... O seçimin "sandığı..."
Ve kısa bir yazı... İdam sehpasındaki Menderes'in son sözleri:
"Hayata veda ettiğim şu anda, devletime ve milletime saadetler dilerim."
***
'Köprüye hayır'
Çine Çayı üzerinde, "Roma döneminden kalma" köprü vardı... Yıkılmıştı.
Menderes evlenirken... Eşini "almaya" giderken... Çine Çayı üzerinde, "köprü yoktu."
Menderes... Çayı, "sal" ile geçti.
1954... Başbakan Menderes, Çine Çayı üzerine köprü yaptırdı... Aydın-Koçarlı yolu, bu köprüden geçiyor.
Muhalefet... Kıyameti kopardı:
- Başbakan, kendi köyü, Çakırbeyli Çiftliği için köprü yaptı.
Şaka gibi... Değil mi? "Köprü" denilince hemen, "istemezük lobisi" sesini yükseltiyor.
Dün... Bugün... Fark etmiyor.
Müze yapılırken, Roma köprüsü de "restore edildi."
***
'Demokrasi okulu' gibi
Darbeciler... Demokrasiden söz edip demokrasiye ihanet edenler... "27 Mayıs 1960'ta" öyle bir tohum attılar ki...
Aradan 62 yıl geçti... Hâlâ "etkisi" devam ediyor.
Hâlâ... "Darbe özlemiyle" yanıp tutuşanlar var.
Hâlâ... "İdam sehpası" arzulayanlar var.
Hâlâ... İktidarın seçimle değil, "bir şekilde" el değiştirmesini bekleyenler var.
Onlar... Zahmet edip de yarın Aydın'a... Çakırbeyli'ye...
Adnan Menderes Müzesi'ne gelseler.
Ama... Gelemezler.
Zira... Darbelerde... "O kafadakilerin" parmak izleri var.
Ve... Son söz...
İyi ki bu müze yapıldı...
"Demokrasi okulu... İbret okulu."
Çok partili demokratik yaşamda bir gezinti.
Emeği geçenlerden "Allah razı olsun."
***
Mehmet Akif rahmet istedi
Müzeyi her gezişte, Mehmet Akif Ersoy'a rahmet okuruz.
İstiklal Marşı şairi... Diyor ki:
"Zulmü alkışlayamam, zalimi asla sevemem,
Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem."
27 Mayıs darbesinde... Daha sonrakilerde... "Gelenin keyfi için..."
"Geçmişe" küfürler edildi... Neler yazıldı... Darbeye ne övgüler düzüldü... Darbecilerin bir heykellerinin dikilmediği kaldı.
***
Yalan dolan
Darbe... "Yalanı" kurumsallaştırdı.
"Demokrat Parti yönetimi, yurt dışına bir uçak dolusu altın ve döviz kaçırırken yakalandı."
Söylemesi ayıp, "devlet yalanı." "Gençler öldürüldü...
Cesetleri kıyma makinesinde çekildi... Hayvan yemi yapıldı."
Yalan... Kuyruklu yalan...
Ve bu da "devlet yalanı."
Yalan... Türk siyasetine, "Bir girdi, pir girdi."
Hâlâ... Her gün... "Bir yenisi" servis ediliyor.
***
Kırdar... Yeşilçay... 'Ötekiler'
Duvarlarda... Camekânlar içinde... Belgeler... Fotoğraflar... Resimler...
TBMM... Parti faaliyetleri...
Toplantı fotoğraflarına bakarken... Neler düşündük neler...
Lütfi Kırdar... Efsane siyasetçi...
Sağlık Bakanı... Adı, "pek çok eserde" yaşıyor.
- 17 Şubat 1961... Yassıada... Yargılama.
- Lütfi Kırdar... Sorgulama sırasında... Kalp krizi... Sizlere ömür.
- Cenaze namazı kalabalık... Ünlü din adamı Hacı Hafız Nusret Yeşilçay... Cenaze namazını kıldırıyor... Merhum hakkında iyi şeyler söylüyor...
- Helallik istiyor.
- Ve... Cenaze namazı sonrası... Nusret Yeşilçay... Tutuklanıyor.
Bugün... Lütfi Kırdar'ın ismi, "Biliniyor... Kamu kurumlarına veriliyor."
Nusret Yeşilçay... "Saygıyla anılıyor."
Ya ötekiler... Darbeciler... Darbeye destek verenler.
Siyaset "çöplüğündeler."