Önümüz bayram... "Hareketliliği" şimdiden başladı... Kars'tan, Erzurum'dan, Ardahan'dan, Ağrı'dan yurdun Batı'sına... İstanbul'a, Ankara'ya, İzmir'e, Bursa'ya, "kurbanlık yağıyor".
Ancak... "Kurban piyasası" geçen yıllardan zayıf.
Nedeni?.. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar dedi ki:
- Üretici maliyetlerindeki artışlar kurban fiyatlarına da yansıdı... Kurban satışları ağır ilerliyor... Yüzde 25'lik bir azalma olabilir.
***
RAKAMLARIN DİLİ
Edirne'den Kars'a... Türkiye geneli... Canlı hayvan varlığı:
***
PİYASA
İllerde, ilçelerde "kurban pazarları" kurulurken... Göstergeler ne durumda?
Beklentiler nasıl?.. Sorduk.
Şemsi Başkan yanıtladı:
***
KİLOYLA KURBANLIK
Kurbanlık nasıl satılıyor?.. Kiloyla mı?.. Yoksa pazarlıkla mı?
Yanıt... İkisi de yaygın.
Şemsi Bayraktar, il il... Fiyat fiyat anlattı:
***
PARASAL BÜYÜKLÜK
Özetleyelim... Bu yıl kurbanlık piyasasında dönecek para... Yaklaşık 25 milyar 800 milyon lira.
Bayram süresince bütün yurtta, büyükbaş kurbanlıklara ödenecek para... 17 milyar 611 milyon 200 bin lira.
Küçükbaşlara... 8 milyar 170 milyon lira.
Bitmedi... Bir de kasaplara ödenecek kesim parası var:
900 milyon lira.
Yine bitmedi... Bahşiş... Gönlünüze göre... Milyonları buluyor.
Unutmadan... Kurban derileri de bir ekonomik değer... Bu yıl 242 milyon lira olacağı düşünülüyor.
***
ÜRETİCİNİN GÜNAHI YOK
Kurbanlık fiyatları geçen yıla göre, hatırı sayılır oranda arttı... Büyükbaşta yüzde 107... Küçükbaşta ise yüzde 90.
Nedenine gelince... Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar başladı anlatmaya:
***
FORMÜL
Satılan satılacak... Ya satılamayan kurbanlıklar ne olacak?
Üretici, Ardahan'dan İstanbul'a kurbanlık götürdü... Sattığını sattı... Ya satamadığını ne yapacak? Ardahan'a geri götürmek yine ayrı bir masraf kapısı.
Formül... Geçmiş yıllarda da işletildi... Şemsi Bayraktar dedi ki:
- Et ve Süt Kurumu, bayram sonrasında, elde kalan hayvanları, üreticiyi mağdur etmeyecek uygun bir fiyata satın almalı.
***
ARDAHAN
Bayramda... Büyükbaş kurbanlıkta... "Hisseli kurban kesimi" de yaygın... Hayat pahalılığı şimdi, "hisseleri" de etkiledi.
Şemsi Bayraktar... "Hisse fiyatları 4 bin ile 8 bin lira arasında değişiyor" dedi.
Faruk Demir... Ardahan Belediye Başkanı... O da "kurbanda hisseye girenlerden".
Dün konuştuk... Dedi ki:
- 7 tanıdık birlikte kesiyoruz... Geçen yıl hisse başı 4-5 bin liraydı... Görünen o ki bu yıl 7-8 bin lira vereceğiz.
***
ERZURUM
Mehmet Sekmen... Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı.
Kişisel kurbanını, Kızılay'a bağışladı.
Bir de... Her yıl, "ailece" kestikleri var... Büyükbaş.
Mehmet Sekmen, geçen yıl büyükbaş kurbanlığa 16 bin lira ödemişti.
Bu yıl... Kıran kırana pazarlık... 32 bin lira verdi... Allah kabul etsin.
***
NOKTA
Hakkı Hınıslıoğlu... Erzurum Ticaret Borsası eski başkanı... Yılların dostu.
Kalabalık aile... Her kurban, "3 büyükbaş" keserler.
Hınıslıoğlu... "Henüz almadım... Bugün yarın alırım" dedi ve ekledi: