Kronik böbrek hastalığı (KBH), böbreklerin kanı filtreleme yeteneğinin kademeli olarak azaldığı uzun süreli bir sağlık sorunudur. Nefroloji bölümünden Doç. Dr. Osman Şahin, bu hastalığın başlıca nedenlerini, teşhis yöntemlerini ve risk faktörlerini ayrıntılı bir şekilde ele aldı.
KBH'nin Yaygınlığı ve Önemi
Kronik böbrek hastalığı, hem ülkemizde hem de dünya genelinde giderek artan bir halk sağlığı sorunudur. Erken teşhis edildiğinde, hastalığın ilerlemesi geciktirilebilir veya tamamen önlenebilir. Ancak, hastalık farkındalığı dünya çapında oldukça düşüktür. Türk Nefroloji Derneği'nin yaptığı bir çalışmada, ciddi KBH olan hastalarda bile farkındalık oranının %10'un altında olduğu görülmüştür. Bu durum, birçok hastanın hastalığın ilerlemesi nedeniyle diyaliz veya böbrek nakli gibi tedavilere ihtiyaç duymasına yol açmaktadır.
"KBH Teşhisi Nasıl Konur?"
KBH tanısı, böbrek fonksiyon testlerinde üç aydan uzun süreli anormallikler görüldüğünde konur. Böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için kanda kreatinin değeri ölçülür ve çeşitli formüllerle böbrek çalışma değeri hesaplanır. Eğer bu çalışma hızı üç ay veya daha uzun süre 60 ml/dk'dan düşükse, KBH tanısı koyulur. Ayrıca, üç aydan uzun süren idrar tetkiklerinde anormallikler, protein kaçağı olması, ultrasonografik veya histopatolojik değişiklikler de KBH tanısını destekleyen bulgulardır.
"Erken Teşhisin Önemi"
KBH'de erken teşhis, hastalığın ilerleyişini yavaşlatmak ve komplikasyonlarını kontrol altına almak açısından kritik öneme sahiptir. Erken evrelerde, başlıca kardiyovasküler nedenlere bağlı olarak ölüm riski artar ve hastalık ilerledikçe bu risk daha belirgin hale gelir.
"Risk Faktörleri Nelerdir?"
Ülkemizde 2012 yılında yapılan bir araştırma, her 7 erişkinden birinde KBH olduğunu göstermiştir. Özellikle diyabet, hipertansiyon, böbrek taşı gibi sağlık sorunları olanlar ve ailede böbrek hastalığı öyküsü bulunan bireyler KBH gelişimi açısından yüksek risk altındadır. Bu nedenle, yüksek riskli bireylerin hastalığı önlemek için düzenli kontroller yapması, erken teşhis ve tedavi ile hastalığın ilerlemesini yavaşlatması büyük önem taşır.
Kronik böbrek hastalığının nedenlerini ve risk faktörlerini anlamak, hastalığın yönetimi ve tedavi sürecinde kritik rol oynamaktadır. Doç. Dr. Osman Şahin'in verdiği bilgiler, KBH ile mücadelede erken teşhisin ve risk faktörlerinin belirlenmesinin önemini vurgulamaktadır.
