Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Resmi Gazete’de 18 Ekim 2024’te yayımlanan tebliğ ile birlikte, vergi mükellefi olmayan kişilerin vergi mükelleflerine bankalar, finans kuruluşları veya postaneler aracılığıyla 7 bin lirayı aşan ödemeler yapması zorunlu kılındı.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) 7 bin lirayı aşan mal ya da hizmet alımlarında kimlik doğrulama (belgeleme) gerekliliklerine ilişkin hazırladığı infografikte, aracı finans kuruluşlarının, 7 bin lirayı aşan tüm mal ya da hizmet satın alımlarında tahsilat ve ödeme sorumluluğunu üstlenmesi gerekiyor. Bu tahsilat ve ödemelerin kanallar aracılığıyla yapılması, bu tahsilat ve ödemelerin ise son tüketici de dahil olmak üzere belgelendirme gereklilikleri kapsamında ilişkili taraflar aracılığıyla yapılması zorunludur.
“Tüketiciye en az 5 bin lira para cezası”
Hürriyet gazetesinin haberine göre, 7 bin lira şartını sağlamayan birinci sınıf tacirler (bilanço bazında) ve serbest meslek erbabına 20 bin lira, şartı sağlamayan ikinci sınıf tacirlere (şirket hesabı bazında) ise 20 bin lira idari para cezası verilecek. Geliri basit yöntemle ölçülenlere 10.000 Lire para cezası verilecek. Bu tutarın üzerinde işlem yapanlara 5 bin lira ve üzerindeki işlem tutarlarında yüzde 10 oranında özel para cezası uygulanacak. Bu durumda tüketiciye en az 5.000 lira idari para cezası uygulanabilecek.
GİB’in bu konuyla ilgili çalışması, cezaların kimlere ve nasıl uygulanabileceğine dair örnek teşkil etti. Burada verilen örneğe göre nihai tüketici olan Ayşe Hanım bir kuyumcudan 25.000 lira değerinde altın bilezik satın almıştır. Tutarın tamamını nakit olarak ödemiştir. İşlem bedelinin %10’u 2.500 liraya denk gelmektedir. Bu durum 2024 yılı için belirlenen asgari cezanın 2.500 lira altında olduğundan Ayşe hanıma 5.000 lira ceza kesilecektir. Kuyumcu ise şayet birinci sınıf tüccar ise 20 bin lira, ikinci sınıf tüccar ise 10 bin lira para cezasına çarptırılacak. Belge şartlarına aykırı ödeme yapan kişinin, ödemeyi yaptıktan sonraki beş iş günü içerisinde bu durumu otomatik olarak idareye bildirmesi halinde, ödeme yapan kişiye özel idari suç cezası uygulanmayacaktır.
Banka hesabıyla banka kartı olmayanlar da ceza alacak!
18 Ekim 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğde vergi mükellefi olmayanların bankalar, finans kuruluşları ve postaneler aracılığıyla vergi mükelleflerine 7 bin liranın üzerinde ödeme yapması zorunlu kılındı. Bu düzenleme, borç tahsilatı ve ödemesine ilişkin belge gerekliliklerine uyulmaması nedeniyle hem alıcılara hem de ödeyicilere ayrı ayrı cezalar getirmektedir.
Ceza verilirken ödemeyi yapan kişinin vergi mükellefi olup olmadığı dikkate alınmıyor. Banka hesabı olmayan veya kredi kartı kullanmayan kişilerin 7.000 liranın üzerinde olan ödemelerle ilgili belgeleri kanıtlamaları gerekiyor, dolayısıyla bu kişilerin işyerlerine ödeme yaparken belge şartlarını sağladıklarından emin olmaları gerekmektedir.
Taksitli işlemlerde, izin verilen mal ya da hizmet bedellerinin toplamının 7.000 lirayı aşması halinde, taksit tutarı bu limitin altında olsa dahi tahsilat ve ödemenin aracı finans kuruluşu aracılığıyla yapılması gerekmektedir. Aynı kişi veya kurumla aynı gün içinde yapılan işlemlerin toplamdaki tutarı 7.000 lirayı aşıyorsa, her bir işlem, işlem bazında aracı finans kuruluşu için belirlenen limitin altında olsa dahi, işleme göre tahsilat ve ödeme yapılması gerekmektedir.