HABUR
Şırnak'tan çıktık yola... Selam verdik sağa-sola... İstikamet, 100 kilometre uzaklıktaki, "Habur sınır kapısı."
İlk durağımız Cizre... Tarihi ilçe.
Persler... Abbasiler... Kırmızı Medrese... Ulucami... Dicle Kalesi... Nuh Peygamber Türbesi... Köprüler... Kaya mezarlar... Yüzyıllara meydan okuyan eserler.
Cizre'de hayat, Şırnak'tan daha canlı.
"İpek Yolu" canlılığı.
2015'in yaraları (Hendek olayları) sarılmış... Huzur gelmiş... Bölge rahatlamış... Herkes işinde gücünde... Ekonomi hareketli.
***
Silopi
Bölgede nereye gitseniz, "Milat öncesi izler" görürsünüz...
"2015-Hendek yarası" Silopi'de de hayatı olumsuz etkilemiş.
Halk şimdi, "huzurun mutluluğunu" yaşıyor.
Az ötede, "Habur sınır kapısı."
***
Yolcu trafiği
Habur'da sadece "TIR trafiği" yok... "Otobüs trafiği" de yoğun... Ve de karşılıklı.
Günde, "10 bin kişi" karşıya geçiyor... Irak'a... "Sınır ticareti."
Bizden, her şey götürülüyor... Yolcu beraberinde... Yiyecek, giyecek... Ufak ev eşyası... Çanta... Ayakkabı.
Irak'tan, "bize" getirilecek pek bir şey yok... "Çay" geliyor, çeşit çeşit... Ve "tahin". Bilmiyorduk, öğrendik, "Irak'ın tahini meşhurmuş."
***
Ve Habur
Gaziantep üretiyor... Adana, Mersin, Konya, Manisa, Bursa üretiyor... Türkiye'de üretilen, Habur'dan Irak'a gidiyor.
Yolda trafik yoğun... TIR trafiği... Yüzlerce TIR.
TIR'larda... İnşaat malzemesi... Gıda... Narenciye... Canlı hayvan... Tekstil... Ayakkabı... Aklınıza ne gelirse var.
***
Bir günde 4 bin TIR giriş-çıkış yaptı
Türkiye'nin "sınır kapısı" çok... Kapıkule... İpsala...
Hamzabeyli... Cilvegözü...
Türközü... Gürbulak... Sarp...
Bütün "kapılar" bir yana...
"Habur" bir yana.
"Habur gibi işleyeni" yok...
7/24 hareketli... İnanılmaz bir trafik.
Dikkatinize sunarım... Habur'dan "giriş-çıkış" yapan araç sayısı:
2 Aralık Perşembe... 4 bin 363.
3 Aralık Cuma... 4 bin 572.
4 Aralık Cumartesi... 4 bin 188.
Bugüne kadar hiç böyle bir "TIR... Kamyon trafiği" görmemiştik.
"Habur... TIR trafiği" yükselen ekonominin... İhracat patlamasının...
Büyüyen Türkiye'nin... Somut göstergesi.
"Personelimiz" gece gündüz çalışıyor... Başta, "Müdürleri" Vedat Şahin... Özverililer... Herkese yardımcı.
"Ankara'yı" aradık... Gümrük ve Ticaret İşletmeleri A.Ş. (GTİ) Yönetim Kurulu Başkanı Arif Parmaksız'ı... Kutladık... "Kapılar" iyi ki TOBB'da.
***
Çalışana ekmek var
Eskiden İstanbul için söylenirdi:
"Taşı, toprağı altın."
Habur'dan da, "Taşı, toprağı altın" diye söz etsek yeridir.
Sınırdaki binlerce aracın şoförüne, muavinine, "Su sat... Gazoz sat... Simit sat" para kazanırsın.
"Çorba... Kuru fasulye... Pilav..." Millet sırada.
Minibüs olmuş, "Kral Köfte". Kamyonet olmuş, "Lahmacuncu... Kebapçı".
Habur'da... Herkese ekmek var... Yeter ki çalış.
***
2 tarafta aynı rüya: Van yolu
Habur'a kadar gelmişken... "Karşıya" da geçtik... Irak'a.
"İbrahim Al-Khalil" sınır kapısı... Bizi, "Gümrük Müdürü" karşıladı... Farsat A. Mohammed.
Sohbet ettik... Türkiye'ye gelmiş... Van'a... İstanbul'a... 5 çocuk sahibi... Ailece, Türkiye'ye bayılıyorlar.
"Mırra" ikram etti... Acı kahve. Ardından hurma... "Filistin hurması."
Öyle bir şey söyledi ki:
- Van yolu kısalıyor... Sık sık gideriz... Van büyük, güzel, göl de var.
"Şırnak-Van yolu" bölgede yaşayanların rüyası... Aynı rüyayı, Iraklı Gümrük Müdürü'nün de görmesi, şaşırtıcı... Sarp dağlar deliniyor... Rüya, gerçek oluyor... Az kaldı.
***
Geçim kapısı
Sınırdan günde, "10 bin kişinin" geçtiğini söyledik ama... Hepsi de "otobüsle" değil.
"Kapının iki tarafı da" insan dolu.
Kimi özel araçla geçiyor... Kimi yürüyerek.
Kimi... Bir kamyona el kaldırıyor veya TIR'a.
Karşıya git ve geri dön... Binlerce Iraklı, "Silopi'den alıyor, Irak'ta satıyor... Para kazanıyor."
'Gelişmişlik' farkı
Habur'da... Irak tarafına geçince... "Fark" hemen kendini belli ediyor.
25 yıllık bir fark mı desek? Yoksa 30 yıllık, 40 yıllık fark mı?
"Bizim yollarda" her model araç... Çoğu yeni.
Irak'ın yollarında... Araçlar dökülüyor... Tıngır mıngır... 20 yıllık, 30 yıllık otomobiller.
Ve yollar... Bizde bölünmüş yol... Trafik saat gibi işliyor.
Orada ise... Yollar bakımsız... Bizden kat kat geride.
Türkiye farkı... Öylesine büyük ki... Aksi olsaydı, "Binlerce TIR, Irak'a mal taşır mıydı?"
***
'Kıymetini bilelim'
Şırnak'tan Habur'a giderken... Akşam dönerken... Yol üzerindeki köylere, dinlenme tesislerine, akaryakıt istasyonlarına uğradık... Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Osman Geliş ile birlikte.
Bölge... Sakin, huzurlu, herkes işinde gücünde... Kimi tarımla uğraşıyor, kimi geçimini hayvancılık yaparak sağlıyor. "Bedava mazot... Bedava gübre... Bedava zirai ilaç isterim" diyen yok.
Ama... "Huzurun kıymetini bilelim... Türkiye 7 bölge, 7 kardeş... Ayrılığı gayrılığı bırakalım... Huzuru sürekli kılalım... Kucaklaşalım" diyen, çok mu çok.