Eski Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu, tıbbi ve aromatik bitkilerin sadece tedavi değil, hastalıkları önlemede de etkili olduğunu vurguladı. Modern tıbbın yanında geleneksel şifa yöntemlerinin de dikkate alınması gerektiğini ifade eden Eski Bakan Eroğlu, bu bitkilerin parfümeri, kozmetik ve sanayide de yoğun kullanıldığını belirtti. “İlaçlar hastalık sonrası devreye giriyor, ama bu bitkiler koruyucu etkiye sahip,” dedi.
Kovid-19 salgınıyla birlikte bu bitkilere olan ihtiyacın daha net anlaşıldığını belirten Eski Bakan Eroğlu, ithal ilaçların yan etkilerine dikkat çekti. “Bir ilaç deva olurken, başka rahatsızlıklara yol açabiliyor. Bu yüzden doğal çözümlerle bağışıklığı güçlendirmeliyiz,” dedi. Eski Bakan Eroğlu, atalarımızın kullandığı bitkilerin zamanla küçümsendiğini ancak bugün yeniden ilgi görmeye başladığını söyledi.
Toplumun yeniden doğal ürünlere yöneldiğini belirten Eski Bakan Eroğlu, “Bir zamanlar tereyağını bıraktırıp margarini empoze ettiler. Ama şimdi herkes tereyağına döndü. Aynı dönüş tıbbi bitkilerde de olacak,” diyerek bu alandaki farkındalığın artması gerektiğini ifade etti.
TÜRKİYE, ŞİFA KAYNAKLARIYLA AVRUPA’YI SOLLADI
Türkiye’nin bitki çeşitliliği açısından Avrupa’yla yarıştığını belirten Eroğlu, “Avrupa’da 12 bin, bizde 11 bin 500 tür var. Üstelik 3 bin 650’si endemik. Bu çok büyük bir zenginlik,” dedi. Ülkenin biyoçeşitliliğinin büyük kısmının ormanlarda olduğunu hatırlattı.
Tıbbi özellik taşıyan 1.700, hem tıbbi hem aromatik özellikte olan 500 bitki bulunduğunu ifade eden Eski Bakan Eroğlu, bu hazinenin ekonomik değere dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı. “Dünyadaki tıbbi bitkilerin yaklaşık %6’sı Türkiye’de bulunuyor. Bu rakamın hakkını vermeliyiz,” diye konuştu.
Bitki çeşitliliğinde Avrupa’yla başa baş giden Türkiye’nin, kullanım ve ihracat oranlarında ise geride kaldığını belirten Eski Bakan Eroğlu, bu potansiyelin değerlendirilmesi için bütüncül bir yaklaşım gerektiğini söyledi.
115 MİLYAR DOLARLIK PAZAR: TÜRKİYE NEDEN GERİ KALSIN?
Dünya genelinde tıbbi ve aromatik bitkilerin ticaret hacminin 115 milyar dolara ulaştığını belirten Eski Bakan Eroğlu, “Çin, Hindistan, ABD ve Almanya bu alanda lider. Bizim de bu pazardan pay almamız şart,” dedi. Halen dünyada 2.000, Avrupa’da ise 500 tıbbi bitki ticareti yapılıyor.
Türkiye’nin sahip olduğu bitki türlerinin tıbbi ve aromatik kullanıma konu edilme oranı sadece %3. Oysa bu oran dünya ortalamasında %12,5. Eski Bakan Eroğlu, bu oranın yükseltilmesi gerektiğini, pazar payının artırılmasının mümkün olduğunu vurguladı.
Eski Bakan Eroğlu, ülkenin biyoçeşitlilikte üst sıralarda olduğunu ancak ticarette 18. sırada yer aldığını belirterek, bu çelişkinin giderilmesi gerektiğini söyledi. “Elimizdeki değeri yeterince kullanamıyoruz,” diyerek uyarıda bulundu.
DEFNEDE DÜNYA LİDERİYİZ, KEKİKTE DE ZİRVEDEYİZ
2002’de 31 bin ton olan odun dışı orman ürünleri üretiminin 2022’de 1 milyon tonu aştığını belirten Eski Bakan Eroğlu, Türkiye’nin defnede dünya ihtiyacının %90’ını, kekikte ise %60’ını karşıladığını söyledi. Ayrıca çam fıstığı, mantar ve adaçayının da önemli ihracat kalemleri olduğunu ifade etti.
Bu zenginliğe rağmen Türkiye’nin pazarda 18. sırada olduğunu yineleyen Eski Bakan Eroğlu, “Ülkemizin potansiyeli ile sıralaması arasında uçurum var. Bu açığı kapatmalıyız,” dedi. Bitkisel üretimde katma değeri artıracak sanayi yatırımlarının teşvik edilmesi gerektiğini belirtti.
Eski Bakan Eroğlu, bakanlığı döneminde tıbbi ve aromatik bitkilerle ilgili envanter çalışmalarından, üretim stratejilerine kadar birçok projeye imza attıklarını söyledi. Kurumsal mevzuatın geliştirilmesinden eğitim faaliyetlerine kadar pek çok alanda reform yaptıklarını hatırlattı.
AFYONKARAHİSAR, TÜRKİYE’NİN BİTKİSEL ŞİFA MERKEZİ OLUYOR
Afyonkarahisar’ın iklim ve coğrafi yapısı gereği eşsiz bir biyoçeşitliliğe sahip olduğunu belirten Eroğlu, “Burada 350’ye yakın endemik bitki türü var. Türkiye’de tıbbi ve aromatik bitkileri ilk kez burada gündeme getirdik,” dedi. 2012’de kurulan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Merkezi’nin bu alanda öncü çalışmalar yürüttüğünü belirtti.
Merkezin sadece tanıtım değil, bitkilerin işlenmesi ve sanayiye kazandırılması açısından da önemli görevler üstlendiğini ifade eden Eski Bakan Eroğlu, 2019’da bitki kurutma ve işleme tesisinin de hizmete girdiğini söyledi. Her yıl düzenlenen çalıştaylarla sektör temsilcileri ve akademisyenlerin bir araya geldiğini aktardı.
Konya’da düzenlenen uluslararası kongreden, KKTC’deki dünya kongresine kadar birçok bilimsel etkinlikte bu konunun ele alındığını vurgulayan Eski Bakan Eroğlu, TBMM’de kurulan araştırma komisyonunun da çok kapsamlı bir rapor hazırladığını hatırlattı.
ARTIK SÖZ İCRAATTA: BORSA KURULMALI, ÜRETİM ARTMALI
Tıbbi ve aromatik bitkiler konusunda artık daha geniş düşünülmesi gerektiğini ifade eden Eroğlu, “Üretim, pazarlama ve ihracat yönüyle ileri gitmeliyiz. Bu bitkiler için bir borsa kurulması şart,” dedi. Mamul ve yarı mamul ürünlerin sertifikalanarak dünya pazarına sunulması gerektiğini belirtti.
Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nin Orman Genel Müdürlüğü ile iş birliği içinde yürüttüğü çalışmalara da dikkat çeken Eski Bakan Eroğlu, “Bölgeye uyumlu, katma değeri yüksek ağaçsı ve otsu bitkiler dikiliyor. Bu çok değerli bir adım,” dedi.
Üniversite, kamu ve özel sektörün ortak hareket etmesi gerektiğini belirten Eski Bakan Eroğlu, “Ar-Ge ile ülke ekonomisine yüksek değerli yeni ürünler kazandırabiliriz. Bu iş birliği ile daha fazla mesafe alacağımıza inanıyorum,” diyerek sözlerini tamamladı.
