Zengin mutfağı, doğal güzellikleri ve tarihi değerleri düşünüldüğünde Elazığ’da gezilecek yerler oldukça fazla diyebiliriz. Elazığ Otelleri’nde bir an önce yerini ayırtıp şehri keşfetmek istersen mutlaka yazımıza göz atmalısın!
ELAZIĞ ADI NEREDEN GELİYOR?
M.Ö. 3000’li yıllarda kurulduğu düşünülen Harput şehrinin ovadaki devamı olan Elazığ, yıllar boyunca Harput ismi ile anılmaya devam etmiş. 1862 senesine gelindiğinde şehre tayin edilen Vali İsmail Paşa, Sultan Abdülaziz’in tahta çıkışının beşinci yılı adına şehrin isminin Ma‘mûretü’l-Azîz Vilâyeti olmasını teklif etmiş. Ancak bu ismi söylemek zor olduğu için halk arasında El-Aziz olarak anılmış.
Son olarak 1937 senesinde şehrin adı değiştirilmiş. Atatürk bu şehre tahıl ambarı, bolluk ve bereket anlamlarına gelen El-Azık adını vermiş. Bu isim de zamanla söyleniş kolaylığı nedeniyle Elazığ olarak değişip günümüze kadar gelmiş.
Gakgoş Ne Demek?
Hepimiz bir yerlerde duymuşuzdur gakgoş kelimesini. Hangi yöreye ait olduğunu merak edenler de olabilir. Elazığlıları anlatan bu kelime, Elazığ ağzında kardeş ve ağabey gibi anlamlara geliyor. Halk arasında gakgo olarak da kullanılan bu kelimenin kökeni ise “garındaş” sözcüğünden geliyor.
Elazığ’da Gezilecek Yerler
Anadolu kültürü ile yoğrulan bereketli toprakları ile kadim kültürel ve tarihi miraslara ev sahipliği yapan Elazığ, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Bölümü’nde yer alıyor. Fırat ve Dicle nehirlerinin suları ile çevrelenen Elazığ’ın doğal güzellikleri de tarihi yerleri kadar dikkat çekici.
1. Harput Antik Kenti ve Harput Kalesi
Elazığ’ın önemli tarihi noktalarından olan Harput’ta ilk yerleşim M.Ö. 2000’li yıllara kadar dayanıyor. Hurriler, Hititler ve Urartular’dan Osmanlılar’a kadar pek çok medeniyeti ağırlamış olan bu bölge günümüzde Tarihi Harput Antik Kenti olarak biliniyor.
Tarihi Harput’ta görülecek yerler arasında; Süt Kalesi olarak da bilinen Harput Kalesi, Eğri Minareli Cami olarak anılan Harput Ulu Cami, Meryem Ana Kilisesi, Mansur Baba Türbesi, kubbeleri kurşunla kaplı olan Kurşunlu Cami, El Emeği Göz Nuru Çarşısı, Arap Baba Mescidi ve Türbesi, Harput’un geleneksel ev mimarisini yansıtan müze ev Şefik Gül Kültür Evi bulunuyor. Harput’ta gezilecek başka tarihi camiler ve türbeler de bulunuyor.
Harput Antik Kenti’ni ziyaret ettiğin sırada uğraman gereken yerlerden bir diğeri Buzluk Mağarası. Harput platosu üstünde, Buzluk Tepe’nin yamacında bulunan mağarada ilkbahar aylarından ekim ayına kadar buz bulunmaktadır. Kışın kar örtüsü mağara çıkışlarını kapattığı ve hava sirkülasyonunu önlediği için içeride buz oluşmuyor.
2. Hazar Gölü
Hazarbaba Dağı ve Mastar Dağı arasında yer alan Hazar Gölü, yaklaşık 22 km uzunluğa sahip bir tektonik göl. Denizden 1250 m yükseklikteki Hazar Gölü’nün derinliği 200-250 m arasında değişiyor. Yeşil ile mavinin buluştuğu güzel bir ortam sunan göl, civarda yaşayan halkın deniz hasretini gidermek için uğradığı hoş bir atmosfer oluşturuyor.
Girişi ücretsiz olan Hazar Gölü Plajı, tüm ziyaretçilere gölün berrak, sodasız ve tuzsuz suyunda yüzmenin tadını çıkarmaları için hizmet veriyor. Burası Mavi Bayraklı Plaj olarak da ödüllendirilmiş. Hazar Gölü’nde tekne turlarına katılabilir, su sporları ile eğlenceli vakit geçirebilirsin.
Hazar Gölü sularının altında bir batık şehir bulunuyor. Bu batık şehrin bir kısmı su üstünde görülebiliyor. Görülen bu alana, şehrin tepesinde bulunduğu söylenen bir manastır nedeniyle Kilise Adası ismi verilmiş. Hazar Gölü’nde batık şehir tekne turuna katılarak Evliya Çelebi’nin ve Polonyalı Simeon’un seyahatnamelerinde bahsettiği ada şehrini suyun üzerinden görebilirsin. 1800’lü yıllarda bölgede suyun hızlı bir şekilde yükseldiği ve bu nedenle 1,5 km boyunca uzanan şehrin sular altında kaldığı anlatılıyor.
3. Hazarbaba Kayak Merkezi
2.347 metre yüksekliğe sahi olan Hazarbaba Dağı, Elazığ merkeze 30 km ve Sivrice ilçesine 6 km mesafede yer alıyor. Burada yer alan Hazarbaba Kayak Merkezi ise kış turizmi açısından oldukça önemli. Dünyanın göl manzaralı kayak merkezlerinden olma özelliğine sahip bu alan, Hazar Gölü’ne yukardan selam vermek isteyenlerin sadece manzara için bile çıkabileceği bir yer.
Sezonda ortalama 1 m civarında kar kalınlığına erişen Hazarbaba Kayak Merkezi, kayak sporu için elverişli olan dik ve kısa bir piste ve telesiyej imkanına sahip. Burada kar sezonu genelde kısa sürüyor. O yüzden kaymak için Elazığ’a gelmeyi planlıyorsan tesisi önceden aramalı ve kar kalınlığını öğrenmelisin.
4. Golan Kaplıcaları
Elazığ’ın Karakoçan ilçesinde yer alan Golan Kaplıcaları, bölgenin önemli yer altı zenginliklerinden. Karakoçan’a 18 km uzaklıktaki kaplıcalar Peri Çayı’nın yanında bulunuyor. Her yıl çok sayıda ziyaretçi kaplıca suyu için buraya geliyor.
5. Hazarbaba Macera Parkı
Elazığ’ın Sivrice ilçesinde yer alan ve macera dolu bir deneyimin kapılarını aralayan Hazarbaba Macera Parkı, 2020 senesinde açıldı. Macera parkının en heyecan veren aktivitesi, Türkiye’nin en uzun zipline hattı olan 1100 metre uzunluğundaki zipline hattı. Yükseklik korkun yoksa kollarını açıp rüzgarla buluşmaya hazır ol! Parkta ayrıca dev salıncak, farklı oyun alanları, motor sürücüleri için parkurlar ve daha birçok eğlenceli etkinlik alanı yer alıyor.
6. Keban Baraj Gölü ve Çırçır Şelalesi
1965-1975 yılları arasında Elazığ’ın Keban ilçesinde ve Fırat Nehri üzerinde inşa edilmiş olan Keban Barajı, elektrik enerjisi üretimi amacıyla kuruldu. Atatürk Barajı Gölü’nün ardından, Türkiye’nin en büyük ikinci yapay gölü Keban Baraj Gölü.
Murat Nehri vadisi boyunca 125 km uzunluğa sahip olan Keban Baraj Gölü’nün genişliği değişebiliyor. Keban Baraj Gölü üzerinde feribot ile yolculuk yapılabiliyor. Dilersen buraya gelmişken feribot ile Tunceli’nin Pertek ve Çemişgezek ilçelerini de ziyaret edebilirsin.
Burada sadece elektrik üretilmiyor, balık üretimi de yapılıyor. Gölün kıyı kesimlerinde çok sayıda balık lokantası ve mesire alanı bulunuyor. Özellikle Kaban Barajı’nın kurulması ile barajın akarsular ile birleştiği noktada oluşmuş dünyanın en genç şelalesi Çırçır Şelalesi kıyısında yer alan alabalık tesislerine gitmeli ve farklı alabalık lezzetlerini tatmalısın. Şimdiden afiyet olsun!
7. Saklıkapı Kanyonu
Elazığ’ın doğal güzelliklerinden Saklıkapı Kanyonu, Elazığ’ın Baskil ilçesine bağlı Akuşağı Köyü’nde yer alıyor. Kanyon 9 milyon yıllık olsa da 2019 senesinde ancak keşfedilmiş gizli bir doğa harikası. Burası civarda mantar avına çıkmış halktan biri tarafından tesadüfen bulunmuş.
Yaklaşık 4 km uzunluğa sahip olan Saklıkapı Kanyonu, doğal oluşumları ile dikkat çekiyor. Hem buraların doğasını yakından görmek için hem de kanyon yürüyüşü yapmak için burayı ziyaret edebilirsin. Akuşağı Köyü’nden Saklıkapı Kanyonu’na ulaşım yaya olarak sağlanıyor.
8. Kara Leylek Kanyonu
Elazığ’ın Baskil ilçesine bağlı Kumlutarla Köyü’nde yer alan dikkat çekici bir doğal güzellik, Kara Leylek Kanyonu. Fırat Nehri üzerindeki kanyona ulaşım için tekneler kullanılıyor. Sayılarının dünya genelinde ortalama 10-15 bin çift olduğu tahmin edilen kara leyleklerin, yuvalarını kanyonun bulunduğu bölgeye yaptığı söyleniyor. Kanyon da adını bu kuşlardan alıyor. Yürüyüş, kamp ve kuş gözlemi gibi aktiviteler için buraya gelebilirsin. Kara Leylek Kanyonu’na ücretsiz olarak giriş yapılabiliyor.
9. Tarihi Kapalı Çarşı ve Bakırcılar Çarşısı
Elazığ şehir merkezinde mutlaka uğraman gereken yerlerden biri Tarihi Kapalı Çarşı. 1928 senesinden beri hizmet veren çarşı, 2013 senesinde tarihi dokunun orijinalliği korunarak restore edilmiş. Elazığ’a özgü lezzetlerden sevdiklerin ya da kendin için alabileceğin hediyeliklere kadar pek çok şey burada satılıyor.
Elazığ’ın coğrafi işaret almış bir ürünü olan ve orcik adı verilen cevizli sucuklardan, Ağın leblebisinden, Menengiç kahvesi olarak bilinen Çedene kahvesinden mutlaka almalı; yorgunluğunu dibek kahvesi ile atmalı ve Elazığ’ın sembolü haline gelmiş 8 köşeli şapkaları denemelisin.
Buraya gelmişken Kapalı Çarşı’nın güney kapısından çıkıp bir sokak ilerideki Bakırcılar Çarşısı’na da uğramayı unutma. Elde işlenen bakır ürünlerinin satıldığı dükkanlarda çok güzel hediyelikler bulabilirsin. Çarşıda kalaycılık yapan dükkanlar da bulunuyor.
10. Elazığ Kültür Park
Elazığ’ın yeni yaşam alanı olarak görülen Elazığ Kültür Park, şehrin merkezinde yer alıyor. Doğu Anadolu Bölgesinin en büyük dinlenme alanı olan park, geniş yeşil alanların ve göletlerin yanı sıra spor kompleksi, 4 bin metrelik yürüyüş ve koşu yolu, 3 bin metrelik bisiklet yolu, gençlik merkezi, konferans salonları ve restoran gibi çok çeşitli imkanları bünyesinde barındırıyor. Mimari açıdan göz dolduran yapıların yanında Elazığ Kültür Park içinde amfi tiyatro, nikah salonu, açık ve kapalı birçok farklı alan da bulunuyor.
11. Tarihi Palu Bölgesi
Murat Nehri kıyısında uzanan Palu, Elazığ şehir merkezine 75 km mesafede bulunuyor. Hurriler, Hititler ve Urartular bu bölgede yaşamış. Palu, tarih açısından oldukça önemli bir yere sahip. Tarihi Palu Bölgesi’nde gezilecek yerler arasında Palu Kalesi, Tarihi Palu Köprüsü, Urartu Kaya Kitabesi, Bizans Klisesi, Palu Konağı ve tarihi camiler ile türbeler sayılabilir.
12. Elazığ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi
30 Nisan 1965 senesinde Alacalı Mescit’te Harput Müzesi adı ile kurulan Elazığ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Keban ve Karakaya barajlarının kazıları sırasında yapılan araştırmalarla ortaya çıkan eserlere ev sahipliği yaptı. 1982 senesinde müzedeki eserler yeni binaya taşındı. Müzede 15 bin arkeolojik ve 5 bin etnografik eser sergileniyor. Müze geçici olarak kapalı durumda.
ELAZIĞ’DA NE YENİR?
Elazığ mutfağında oldukça lezzetli yemekler var. Şehri gezip keşfederken Köfteciler Sokağı’nda Elazığ usulü salçalı köfte yemeyi, tuzsuz peynirin şeker ile yoğrulması ile elde edilen ve fırınlanıp üstüne Antep fıstığı serpiştirilen tatlı peynirli ekmekten denemeyi unutma. Harput Kebabı, Harput köftesi, sırın, Kibe dolması, Balakgazi Böreği, işgene, Elazığ’a has bir et yemeği olan Palu tava, cevizli sucuk orcik Elazığ’ın yöresel lezzetleri arasında yer alıyor. Tatiline tat katmak için bunları bir kenara not edebilirsin.
ELAZIĞ’DA KÜRSÜBAŞI GELENEĞİ
Kürsübaşı geleneği, eski zamanlarda Elazığ’da mevsim kışa döndüğünde evlerde bir araya gelinerek sohbetler, ikramlar, türküler ve halk hikayeleri eşliğinde vakit geçirilmesine dayalı bir olay.
Klarnet, kanunve cümbüş kullanılan Harput musikisi eşliğinde kürsübaşı gecesi Elazığ’da deneyimlemen gereken etkinliklerden. Elazığ Belediyesi, bu geleneğin devamlılığı için koşullar uygun olduğunda Kültür Park’ta kürsübaşı geceleri düzenliyor.
