Türk milletinin tarih yolculuğundaki varoluş mücadelesi cumhuriyetin ilanı ile taçlanmıştır.
Bağımsızlık düşüncesi ile inşa edilen Türkiye Cumhuriyeti, istiklal mücadelemizi zafere ulaştıran birlik ve beraberlik ruhunun büyük eseridir.
İngilizlerin, “İki yıl yaşamaz” dedikleri Türkiye Cumhuriyeti, içeriden ve dışarıdan saldırılara rağmen, 100 yıldır yaşıyor.
12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra toplumsal ve siyasal muhalefetin susturulmasıyla önü açılan Cumhuriyetimiz bugün de özünü kaybetmedi.
Cumhuriyetimizin özü, devlet ve toplum yaşamının akla ve bilime dayanmasını sağlayan laikliktir.
“Türk devleti laiktir... Devlet idaresinde bütün kanunlar, nizamlar ilmin, çağdaş medeniyete temin ettiği esas ve şekillere, dünya ihtiyaçlarına göre yapılır ve uygulanır… Cumhuriyet, din fikirlerini devlet ve dünya işlerinden ve siyasetten ayrı tutmayı, milletin çağdaş ilerlemesinde başlıca başarı etkeni görür.” (Atatürk, 1930)
Cumhuriyetin ilanı, hukuksal olarak İkinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin 29 Ekim 1923 günü gerçekleşen oturumunda Mustafa Kemal Atatürk’ün hazırladığı anayasa değişikliği teklifinin kabul edilmesiyle Türkiye Devleti'nin yönetim şeklinin cumhuriyet olarak belirlenmesidir.
Türk toplumunu çağdaşlaştırmayı amaçlayan Türk devriminin bir parçasıdır, diğer yenileşme ve reformların da önünü açan bir siyasal inkılap hareketidir.
CUMHURİYETİN İLANI TÜRKİYE’DE NELERİ DEĞİŞTİRDİ?
29 Ekim’de Atatürk’ün cumhuriyeti ilan etmesiyle, Türk halkının yalnızca yönetim biçimi değişmedi, aynı zamanda hukuki ve sosyal anlamda ülkemizde büyük çaplı gelişmeler oldu. Bunların neler olduğunu teker teker alt başlıklar halinde inceleyebiliriz.
LAİK DEVLET ANLAYIŞININ KAZANDIRILMASI
1924 Anayasası’nın da kabul edilişiyle birlikte, Cumhuriyet’in getirdiği ilk yenilik kabul edilmiş oldu. 1928 yılında ise anayasadan, “Türkiye Devleti’nin dini İslam’dır” hükmü çıkarılarak din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır. Böylece, laik devlet anlayışı Türkiye’ye kazandırılmıştır ve farklı dini inançlara sahip bütün vatandaşlar hukuki anlamda eşit konuma gelmiştir.
KIYAFETTE MODERNLEŞME
Şapka ve Kıyafet kanunun ilan edilmesiyle birlikte, modern giyim tarzı halka tanıtılmıştır. 1925’te kabul edilen bu yasa, beraberinde mesleki kıyafetlerde bazı değişimleri sağlamıştır. Medeni olarak kabul edilen giyim tarzı çeşitli devlet dairelerine ve kamusal alanlara yansıdıktan sonra, halk tarafından da benimsenmiştir.
KADINLARA SEÇME SEÇİLME HAKKININ VERİLMESİ
Cumhuriyetin kuruluş tarihi olan 1923 tarihinden tam 11 yıl sonra, halkın yönetilişinin tamamen halka bağlı olduğu ilkesine dayanarak Mustafa Kemal Atatürk, kadınlara da seçme ve seçilme hakkını vermiştir. Böylece Türk kadını, demokraside ilk kez söz sahibi olan kadınlar arasında olmuştur.
TÜRKİYE EKONOMİSİNİN GELİŞMESİ
Bu dönemde, bütün dünyayı halihazırda etkilemiş olan Sanayi Devrimi de Atatürk sayesinde Türkiye’nin lehine çevrilmiştir. Bu anlamda birçok önemli hamle yapılmış ve Türkiye’yi canlandıracak fabrikalar kurulmuştur.
Atatürk Cumhuriyeti’nin bayramını kutluyorum.
Kutsal Kurtuluş Savaşımızı kutluyorum.
Dünya devletlerini yenişimizi kutluyorum.
O Cumhuriyetin Bağımsızlığını kutluyorum.
O Cumhuriyetin Laik değerini kutluyorum.
Böylesine önemli bir tarihte, bir yandan Cumhuriyetin anlamını, bir yandan da Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ü anlamak, herkes için yaşamsal önemde bir konudur.
Ne bedel ödenirse ödensin.
29 Ekim 1923 kanla, terle, azimle, kazanılmıştır.
29 Ekim işte budur!
29 Ekim 2023, ilkinden yüz yıl sonra gene Atatürk Cumhuriyeti olarak kutlanacaktır.
*
*
*
Cumhuriyet'in kuruluşunun 100.yılı ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Afyonkarahisar’da ve genelinde büyük bir coşkuyla kutlanmaya devam ediyor.
Geçtiğimiz günlerde Afyonkarahisar Valimiz Kübra Güran Yiğitbaşı ve Belediye Başkanımız Mehmet Zeybek, Bankalar Caddesinde vatandaşlara bayrak dağıttı.
Afyonkarahisar Belediyesi tarafından dağıtılan bayrakları alan vatandaşlar iş yerlerine ve evlerinin camlarına astı.
Valimiz Kübra Güran Yiğitbaşı ve Başkanımız Mehmet Zeybek’in tüm esnafa bayrak dağıtımı yapması vatandaşlar arasında, “Helal olsun” şeklinde karşılandı.
Helal olsun böyle Valiye!
Helal olsun böyle Başkana!
Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere kahraman silah arkadaşlarını, aziz şehitlerimizi ve gazilerimizi rahmet ve şükranla anıyorum.
100. yıl yolunda Cumhuriyet Bayramımız kutlu olsun.