İzmir Ekonomi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Görkem Üçtuğ ve ekibi, Türkiye’de çayla ilgili bir araştırma yaptı. İlk defa yapılan bu araştırmada da diğer içeceklerle çayı kıyasladı.
Kahveye göre 30 kat, gazlı içeceklere göre 12 kat farklı olan çayın, Prof. Dr. Görkem Üçtuğ ve ekibi yaptığı araştırma sonucunda demleme yönetiminin bile etkili olduğunu vurguladı.
30 VE 12 KAT DAHA ÇEVRECİ
Çayın karbon ayak izini hesaplayan ilk çalışmaya imza atılması sonucunda, çayın çevresel etkilerinin kahve ve gazlı içeceklere kıyasla çok daha düşük olduğunu ortaya koydu. Prof. Dr. Üçtuğ, çayın üretimi ve tüketimi konusunda çevreci yöntemlerle karbon ayak izinin daha da azaltılabileceğini belirtti.
Çayın çevresel etkilerini araştıran Prof. Dr. Görkem Üçtuğ, çayın üretim, tedarik ve paketleme aşamalarındaki karbon ayak izini analiz etti. Çalışma sonucunda çayın, kahveye göre yaklaşık 30 kat, gazlı içeceklere göre ise 12 kat daha çevreci olduğu belirlendi. Türkiye’nin kişi başına en fazla çay tüketen ülke olduğuna dikkat çeken Üçtuğ, çayın üretimi sırasında su tüketiminin düşük ve kimyasal madde kullanımının sınırlı olduğunu vurguladı.
NASIL DEMLENİLMELİ?
Prof. Dr. Üçtuğ, çayın çevresel etkilerinin kahve ve gazlı içeceklerden çok daha az olduğunu ifade etti. Çayın üretimi sırasında su tüketiminin minimumda tutulduğunu ve kimyasal madde kullanımının düşük olduğunu belirterek, çayın çevresel avantajlarını öne çıkardı. Ayrıca, çayın doğru yöntemlerle demlenmesi durumunda karbon ayak izinin daha da düşürülebileceğine işaret etti.
Prof. Dr. Üçtuğ, çayın demleme yönteminin çevresel etkisi üzerinde önemli bir rol oynadığını belirtti. Elektrikli aletlerle çay demlemenin, gazlı ocaklarda çay demlemeye göre çok daha çevre dostu olduğunu söyledi. Ayrıca, çayın posasının kompost yapılabileceğini ve bu şekilde sebze ve meyve üretiminde gübre olarak kullanılabileceğini vurguladı. Çayın posasının atılmak yerine değerlendirilmesinin, çevresel etkileri azaltmada önemli bir adım olduğunu ifade etti.
TÜRKİYE’NİN ÇAY TÜKETİMİ VE ÇEVRESEL AVANTAJLARI
Prof. Dr. Üçtuğ, çayın karbon ayak izini hesapladıkları çalışmanın, uluslararası bir bilimsel dergide yayımlandığını duyurdu. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi ve Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden akademisyenlerle birlikte yapılan araştırma, çayın üretimi, nakliyesi, paketlenmesi ve tüketime kadar olan tüm süreçleri kapsadı. Prof. Dr. Üçtuğ, bu bulguların, çayın çevresel etkisinin kahve ve gazlı içeceklere göre çok daha düşük olduğunu gösterdiğini söyledi.
Çalışmada, 330 ml’lik bir gazlı içeceğin karbon ayak izinin yaklaşık 0.17 kg CO2 eşdeğeri olduğu, çayda ise bu değerin sadece 0.014 kg olduğuna dikkat çekildi. Kahve ise 0.40 kg CO2’ye ulaşırken, çayla kıyaslandığında bu fark 30 kat kadar büyümektedir. Gazlı içeceklerin endüstriyel üretim süreçleri ve kahvenin yurtdışından ithalatı, karbon ayak izinin yüksek olmasına neden olan faktörler olarak belirlendi.
