İrkbilimi adlı hesapta paylaşılan ve geniş bir izleyici kitlesine ulaşan video, uzun süredir benzer içeriklerle dikkat çeken Mehmet Can Uçarsu'nun, Afyonkarahisar’ın etnik geçmişi ve genetik yapısına dair yaptığı bir incelemeyi konu alıyor.
Afyonkarahisar’daki genetik yapıyı araştırmak için bir ay önce şehirde çeşitli bölgeleri gezdiğini ve gördüğü insanları incelediğini belirten Uçarsu, bulgularını paylaştı. Video, kısa süre içinde binlerce beğeni alırken, sosyal medyada da pek çok yoruma neden oldu. Uçarsu, videoda şu ifadeleri kullandı: "Afyon’un genetik yapısını araştırmak için bir ay önce Afyon'daydım. Afyon'un içinde bazı yerleri gezdim ve gördüğüm insanları inceledim. Sonuçlar oldukça ilgi çekici. İran’ın herhangi bir şehrine gitsem, bu kadar İranid’i görebileceğimi düşünmüyorum. Evet, Turanid vardı, Pontid vardı, evet farklı ırklar da vardı, ama Türkiye’nin herhangi bir memleketine Turanid ya da bir Ege şehrine Pontid görmek şaşırtıcı olmaz; ancak bu kadar fazla İranid görmek beni çok etkiledi” ifadelerini kullandı.
Uçarsu, yaptığı araştırmada şunlara da dikkat çekti: "Ufak bir araştırma sonucu şunu buldum: 1071'de Anadolu’ya giren Türkler, 60 yıl içinde Afyon’a kadar ulaşabilmiş. Yani İran coğrafyasından aldıkları genetik yapıyı, hiç bozmadan Afyon’a kadar getirmişler. Bu bilgi, bize şunu gösteriyor; Anadolu'ya giren Türklerin eksiyetinde zaten İranid genetiği vardı." Uçarsu, bu sonuçların tezini doğruladığını ifade etti.
TÜRK OLDUĞUNU MU DÜŞÜNÜYORSUNUZ?
Videonun altına eklenen açıklamalarda, İran kültürüyle etkileşimin tarihsel boyutlarına değinildi. Uçarsu, "Bu videoyu izleyip, İran’dan kötü şeyler olduğunu düşünen arkadaşlar; Türkler olarak biz İran coğrafyasına çok uzun süre hâkim olduk. Selçukluların tamamı, Karahanlılar ve Ganzneliler’in bir kısmı, Harzemşahlar... Bu süre zarfında etnik olarak İran halklarıyla çok haşır neşir olduk. Bilinenin aksine, İslamiyet’i bize Araplar değil, Farslar öğretti. Bazı dini terimler bile Farsçadır. Bu adamlarla kültürel olarak etkileşimde bulunduğumuz kadar, biyolojik olarak da etkileşime girdik. Fenotipinizdeİranid olması, sizi ‘Gayritürk’ yapmaz. Gerçekten gen havuzunda tamamen Türk olduğunu mu düşünüyorsunuz?" ifadelerini kullandı.
Bu açıklamalar, sosyal medyada geniş bir tartışma yaratırken, birçok kişi Uçarsu’nun araştırmasına dair farklı görüşler paylaştı. Genetik geçmiş ve kültürel etkileşimlerin toplumsal kimlik üzerindeki etkilerini irdeleyen video, sosyal medya üzerinde büyük bir viral etki yarattı.
GERÇEKTE AFYONKARAHİSAR’IN GENETİK GEÇMİŞİ
Afyonkarahisar, Türkiye'nin iç bölgesinde yer alan ve tarihi boyunca çeşitli kültürlerin etkileşime girdiği bir şehir olarak, genetik açıdan da oldukça zengin bir geçmişe sahiptir. Şehir, Anadolu'nun kapılarını açan ilk Türk göçlerinin izlerini taşıyan ve pek çok medeniyetin etkisi altında kalan bir bölge olarak dikkat çeker.
1071'de Malazgirt Meydan Muharebesi ile Anadolu'ya yerleşmeye başlayan Türkler, Afyonkarahisar’a kadar ilerleyerek bu bölgenin genetik yapısının şekillenmesinde önemli bir rol oynamışlardır. Ayrıca, Selçuklu İmparatorluğu'nun, Karahanlılar'ın, Ganzneliler'in ve Harzemşahlar'ın da bu coğrafyada uzun süre etkili olmaları, İranlı halklarla olan kültürel ve etnik etkileşimleri artırmıştır.
ETNİK GRUPLARIN GENETİK İZLERİ
Afyonkarahisar’ın genetik yapısı, bu tarihsel etkileşimlerden kaynaklanarak, Türkler ile birlikte, özellikle Orta Asya ve İran coğrafyasından gelen genetik özelliklerin bir karışımını yansıtır. Bugün Afyonkarahisar’da yaşayan insanların fenotip özellikleri, farklı ırkların karışımını yansıtan bir çeşitlilik gösterir. Bu, Turanid, Pontid, İranid ve diğer etnik grupların genetik izlerinin bölgede hala varlığını sürdürüyor olmasının bir sonucudur.
TARİHSEL SÜRECİNE IŞIK TUTAR!
Bölgenin genetik yapısındaki çeşitlilik, aynı zamanda kültürel ve biyolojik etkileşimlerin tarihsel sürecine de ışık tutar. Afyonkarahisar'da, özellikle İranlılarla uzun süren kültürel alışveriş ve coğrafi yakınlık, halkın genetik mirasında izler bırakmıştır. Bu durum, Afyonkarahisar'ın etnik çeşitliliğini ve kültürel zenginliğini artırmış, bölgeyi hem tarihsel hem de genetik açıdan önemli bir yer haline getirmiştir.
