Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Eryurt, Türkiye nüfusunun 2040'lara yaklaşıldığında 88 milyona ulaşacağını, ardından 2070'lerde 70, 2100'de ise 50 milyonun altına düşmesinin beklendiğini açıkladı. Prof. Dr. Eryurt, hazırladığı nüfus projeksiyonları ve doğurganlık hızının düşmesiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Dünya Nüfusu ve Türkiye'deki Durum
2022'de dünya nüfusunun 8 milyarı aştığına dikkati çeken Eryurt, geçen yıl Hindistan nüfusunun Çin'i geçtiğini, 1979'dan beri tek çocuk politikası uygulayan Çin'de 2015'te iki çocuk, 2021'de ise üç çocuk politikasının uygulamaya başlandığını hatırlattı. Türkiye'de ise son açıklanan nüfus istatistiklerine göre ülke nüfusu 85 milyonun biraz üzerinde, ancak nüfus bir önceki yıla göre sadece 93 bin kişi arttı. "Cumhuriyetin 100'üncü yılında, Cumhuriyet tarihinin en düşük nüfus artış hızına tanık olduk," dedi Eryurt.
Doğurganlık Oranları ve Düşüş Eğilimi
Son açıklanan doğum istatistiklerine göre, Türkiye'de doğum oranı 1,51 çocuğa düşmüş durumda. Eryurt, "Aslında 2014'ten beri doğum oranları düzenli düşme eğilimi içerisindeydi, 2017 itibarıyla yenilenme düzeyinin altına düşmüştü. Son olarak da 1,51 çocuğa indi," dedi. İstanbul, Ankara ve İzmir'de doğum oranlarının 1,2 çocuğa kadar düştüğünü kaydeden Eryurt, Türkiye genelinin bu 3 ili gecikmeli de olsa takip ettiğini belirtti.
Gelecekte Nüfus Azalması ve Demografik Değişimler
Prof. Dr. Eryurt, Türkiye ile benzer özelliklere sahip İspanya ve İtalya gibi ülkelerde doğum oranlarının 10 yıl içinde 1,5 çocuktan 1,2 çocuğa düştüğünü anlattı. Bu veriler ışığında Türkiye'de doğum oranının 1,2 çocuğa düşeceği ve sonrasında sabit kalacağı öngörüsüyle nüfus projeksiyonu hazırladı. "Türkiye nüfusu 2040'lara doğru yaklaşık 88 milyona ulaştıktan sonra azalan bir eğilime girecek ve 2050'lere kadar bu şekilde devam edecek. 2070'lerin ortasına doğru 70 milyonun, 2100'de ise 50 milyonun altına düşecek," dedi.
Genç ve Çalışan Nüfusun Azalması
Eryurt, 15 yaş altı nüfusun azalma eğilimini hızlı şekilde devam ettireceğini belirterek, "2050'de 15 yaş altı nüfus 10 milyona, 2100'de ise 4 milyona kadar düşecek," dedi. Çalışma çağı nüfusunun (15-64 yaş aralığı) bir süre aynı oranda devam etmesinin öngörüldüğüne dikkat çeken Eryurt, "2050'lere kadar çalışma çağı nüfusunun oransal olarak yüzde 60'lar civarında kalacağını söyleyebiliriz. 2075 itibarıyla yüzde 60'ların altına düşmeye başlıyor, 2100'e geldiğimizde yüzde 50'ler seviyesinde olacak," diye ekledi.
Yaşlı Nüfusun Artışı
Eryurt, projeksiyon dönemi boyunca en hızlı artacak nüfusun yaşlı nüfus olacağını belirtti. "2050'lerin ilk yarısında her 4 kişiden birinin, 2070'lerin ortasında her 3 kişiden birinin, 2100'lere doğru her 10 kişiden 4'ünün 65 yaş üzeri nüfusa dahil olması bekleniyor," dedi. Eryurt, nüfus piramidinin tersine dönmesinin öngörüldüğünü ve 2100 yılında en kalabalık grubun en yaşlı gruplar olacağını söyledi.
Doğurganlığın Arttırılması İçin Öneriler
Eryurt, doğurganlığın arttırılması için çiftlerin istedikleri sayıda çocuğa sahip olmalarını sağlayacak koşulların oluşturulması gerektiğini vurguladı. "Bakım yükünü kadınların üzerinden biraz almak, kreş uygulamasını yaygınlaştırmak, doğum izni süresini uzatmak önemli adımlar olacaktır," dedi. Ayrıca, bebek ikramiyesi gibi teşviklerin de çiftlerin istedikleri sayıda çocuğa sahip olmaları için önemli olduğunu belirtti.
