Kış mevsiminin gelişiyle birlikte “zatürre” olarak da bilinen ve ciddi riskler taşıyan pnömoni vakalarında artış yaşanıyor. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf yaşlılar, çocuklar ve kronik rahatsızlığı bulunan bireyler için tehdit oluşturan pnömoni, her yıl binlerce kişiyi etkiliyor.
Dünya genelinde 12 Kasım Dünya Pnömoni Günü’nde hastalığa karşı bilinç oluşturmak için çeşitli çalışmalar yürütülüyor. Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği’nden Uzm. Dr. Cansu Yıldız ile pnömoni hakkında merak edilen 5 soruya yanıt aradık.
1. Pnömoni nedir?
Halk arasında zatürre olarak bilinen pnömoni, akciğer dokusunu etkileyen ve çoğunlukla bakteri, virüs ve nadiren mantarlara bağlı gelişen bir enfeksiyon hastalığıdır. Her yaştan insanda görülebiliyor. Bazen hafif seyredebilirken bazen de yaşamı tehdit eden hastalıklara neden olabiliyor. Enfeksiyon kaynaklı ölümler arasında üst sıralarda yer alıyor.
2. Pnömoni toplumda ne sıklıkla görülüyor?
Pnömoni dünya genelinde oldukça sık görülen bir hastalık. Avrupa’da yıllık görülme sıklığı yüzde 0.5-1.1, Türkiye’de ise yüzde 1.15 olarak raporlanıyor.
İleri yaştakiler, sigara ve alkol kullananlar, kronik bir kalp ya da akciğer hastalığı bulunanlar, madde bağımlıları, diyabeti olanlar ve bağışıklığı baskılanmış kişiler riskli grupta yer alıyor. Yine bilinç bozukluğu ve öksürük refleksinin bozulması ile seyreden bazı nörolojik hastalıklar, yabancı cisim aspirasyonu, zararlı gazlara maruz kalmak da risk faktörleri arasında sayılıyor.
3. Pnömoninin en yaygın belirtileri neler?
Ateş, öksürük, balgam çıkarma, göğüs ağrısı en sık rastlanan belirtiler. Nefes darlığı, bilinç kaybı, bulantı-kusma, sık nefes alıp verme, kas-eklem ağrıları, halsizlik gibi belirtiler de görülebiliyor. Ağır pnömoni durumlarında ise deri ve mukozanın mavi renk alması, ciddi nefes darlığı, tansiyon düşüklüğü ve bilinç bulanıklığı olabiliyor.
4. Pnömoni tanısı nasıl koyuluyor?
Zatürre ya da pnömoni belirtileriyle gelen hastaları muayene ettikten sonra çoğunlukla akciğer grafileri çekilerek tanı koyuyoruz. Bunun yanında kan ve balgam testleri, bilgisayarlı tomografi gibi ileri tetkikler gerekebiliyor.
5. Hangi belirtiler görüldüğünde hekime başvurulmalı?
Hastalarda ateş, öksürük, balgam çıkarma gibi belirtiler geliştiğinde mutlaka bir hekime muayene olunmalı. Tanı ve tedavide gecikmeler olması halinde pnömoni komplikasyonlarla seyredebiliyor. Bu da hastalıkta mortaliteyi (ölümü) artırabiliyor.
