8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe başlamış olanlar, yaş şartından dolayı sıkıntı çekmeye devam ediyorlar. Emeklilikte Adalet Derneği (EMADDER), bu grup için yeni bir öneri ortaya koymuş durumda: Kademeli Emeklilik Tablosu 9.. Konuya ilişkin detaylar haberimizin devamında..
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yönetmeliği 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlayan ve prim günü ile hizmet süresini tamamlamış kişileri yaş şartı olmaksızın emekli etti. Örenek vermek gerekirse; kadın çalışanlar sigortalılık ile birlikte 5. 000 gün primle emeklilik hakkı kazanırken, erkeklerin ise 25 yıl sigorta ve 5. 000-5. 975 günlük primle emeklilik hakları bulunuyordu.
Fakat, bu tarih sonrasında işe girenler, kadın çalışanlar 58, erkek çalışanlar da 60 yaş kuralıyla karşılaştı. Bu durum, 1999-2008 arasında ve sonrasında işe başlayanlar için yeni mağduriyetler yarattı.
Kademeli Emeklilikte Yeni Öneri: 43-51 Yaş Aralığı Emeklilik
EMADDER, EYT düzenlemesini 1-2 gün ile kaçırmış kişilerin taleplerine yanıt vermek amacıyla kademeli emeklilik sistemini önermektedir. Taslak şu şekilde:
1999 Sonrasında Sigortalı Olanlar:
Kadın Çalışanlar: 43 yaş ile 5. 750 prim günü,
Erkek Çalışanlar: 45 yaş ile 6. 000 prim günü.
2008 Sonrasında Sigortalı Olanlar:
Kadın Çalışanlar: 49 yaş ile 7. 200 prim günü,
Erkek Çalışanlar: 51 yaş ile 7. 500 prim günü.
Bu sistem, çalışma süresi ile prim gününe bağlı olarak yaş şartını esnetmeye yönelik “erken emeklilik” fırsatı sunmayı hedeflemektedir.
Mevcut Durum
Şu an için var olan yasal düzenlemelere göre, 9 Eylül 1999’dan sonra işe girenlerin emeklilik yaşı kadın çalışanlar 58, erkek çalışanlar için de 60 olarak belirlenmekte. Örneğin, 2000 yılında işe giren bir kadın, 5. 000 prim günü ödemiş olsa da 58 yaşına kadar beklemeleri gerekiyor. EMADDER’in Başkanı, “EYT kapsamı dışında kalanlar, 1 gün farkla adaletsizliğe uğruyor” şeklinde konuşarak yeni bir düzenleme çağrısında bulundu.
EYT ile ilgili düzenlemenin 5 yıllık maliyet bedelinin 300 milyar dolar gibi bir rakam olduğu ifade edildi. Kademeli emeklilik hakkında benzer bir maliyet analizi yapıldığı bildiriliyor. AK Parti’li yetkililer “Prim ödeyenlerin hakkaniyetli sistem talep ettiğini”belirtirken, sosyal güvenlik sistemi ile ilgili de sürdürülebilirliği konusunda kaygılar dile getirmektedir.
Torba Yasa
Hükümet, 2024 yılında EYT’yi de içeren bir torba yasa çerçevesinde ÖTV indirimleri ve yeniden değerleme oranıyla ilgili düzenlemeleri göz önünde bulunduruyor. EMADDER ise kademeli emeklilikteki talebi bu yasanın içine almak için lobi çalışmalarını sürdürmektedir.
